ΤΕΥΧΟΣ #11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 [ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2022]

*just published! 🎈

Εικόνα εξωφύλλου: Taring Padi, Λαϊκή δικαιοσύνη,
Κάσελ, documenta 15, 20 Ιουνίου 2022 (AFP).

Σε πλειστηριασμό το ιστορικό σπίτι-εργαστήριο του Σπύρου Βασιλείου

Η Ιλια Λακίδου, επιμελήτρια του ατελιέ του σπουδαίου ζωγράφου, αγιογράφου, σχεδιαστή και σκηνογράφου, απευθύνει SOS για την ιστορική οικία της οδού Γουέμπστερ 5, που στέγασε την καθημερινότητα και το έργο του επί 30 χρόνια αλλά πρόκειται να πλειστηριαστεί σήμερα.

https://www.efsyn.gr/tehnes/art-nea/329321_se-pleistiriasmo-istoriko-spiti-ergastirio-toy-spyroy-basileioy (*αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών)

ΤΕΥΧΟΣ #10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 [ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2021]

*just published! 🤓💥

Ο Βλάσης Κανιάρης και ο Νίκος Κεσσανλής στην έκθεση «Τρεις
προτάσεις για μια νέα ελληνική γλυπτική», Θέατρο LaFenice, Βενετία, 1964. Ευγενική παραχώρηση Αρχείο Χρύσας Ρωμανού/Νίκου Κεσσανλή.

Vlassis Kaniaris and Nikos Kessanlis in the exhibition»Three
proposals for a new Greek sculpture», La Fenice Theatre, Venice, 1964. Courtesy: Chryssa Romanos/Nikos Kessanlis Archives.

ΤΕΥΧΟΣ #9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020 [ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2020]

Loading…

Σωτήριος Παληλάρης, Φωτογραφίες κρατουμένων στις Κεντρικές Φυλακές Σμύρνης, 1920, ΓΑΚ-Κεντρική Υπηρεσία. Αρχείο Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης, Διεύθυνση Δικαιοσύνης / Sotirios Palilaris, Photographs of prisoners in the Central Prison of Smyrna, 1920, GAK-Central Service. Archive of the High Commission of Smyrna, Directorate of Justice

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #9

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #9

Περιοδικό

Ιστορία της Τέχνης

CORPUS

Κώστας Ιωαννίδης, επίκουρος καθηγητής θεωρίας και κριτικής της τέχνης, ΑΣΚΤ

«Φωτογράφιση μουσουλμάνων κρατουμένων στις Κεντρικές Φυλακές Σμύρνης (1919-1922): εκσυγχρονισμός, γραφειοκρατία, βιοπολιτική και οι αποτυχίες τους»

Μιχάλης Χατζηδάκης, μεταδιδακτορικός επιστημονικός συνεργάτης, Institut für Bild- und Kunstgeschichte, Humboldt Universität zu Berlin

«“De ludo scaccorum”. Ερμηνευτικές αναγνώσεις της απεικόνισης του σκακιστικού παιχνιδιού στη δυτικοευρωπαϊκή τέχνη (I)»

Νίκος Δασκαλοθανάσης

«Μέγεθος και κλίμακα: μνημείο, μνήμη και μνημειακότητα στην αμερικανική μεταμινιμαλιστική γλυπτική»

ΞΕΝΙΑ

[Εδώ φιλοξενούνται κείμενα ιστορικών τέχνης που δραστηριοποιούνται εκτός Ελλάδας και έχουν κατά κανόνα γραφτεί σε ξένη γλώσσα. Τα κείμενα αυτά είτε είναι γραμμένα ειδικά για το περιοδικό είτε έχουν δημοσιευθεί την τελευταία πενταετία και αποτελούν ευγενική παραχώρηση του συγγραφέα τους. Τα κείμενα επιλέγονται και μεταφράζονται με ευθύνη της Σύνταξης. ]

Victor I. Stoichita, καθηγητής ιστορίας της τέχνης, Université de Fribourg / Universität Freiburg, Ελβετία
«Εξάτμιση και/ή συγκέντρωση: σχετικά με τις (αυτο)προσωπογραφίες των Manet και Degas»

Επιμέλεια-μετάφραση: Άννυ Μάλαμα

ΠΗΓΕΣ / ΤΕΚΜΗΡΙΑ

[Σε αυτό το τμήμα του περιοδικού δημοσιεύονται γραπτά τεκμήρια, εκδομένα ή ανέκδοτα, που υπέχουν θέση πρωτότυπης πηγής για την ιστορία της τέχνης. Εδώ θα περιλαμβάνεται λοιπόν ενδεικτικά «από τη μια, ένα παλαιότερο σώμα κειμένων περί τέχνης όπως τεχνικές οδηγίες για καλλιτέχνες, εγχειρίδια και οδηγούς για ειδήμονες, βιογραφίες καλλιτεχνών και κείμενα θεωρίας της τέχνης πριν από τη συγκρότηση μιας επιστημονικής ιστορίας της τέχνης [Kunstwissenschaft]και, από την άλλη, νεότερα περί τέχνης γραπτά, στο μέτρο που δεν διεκδικούν επιστημονικο-ακαδημαϊκό καθεστώς»[1].

Τα δημοσιευμένα τεκμήρια –όταν είναι ξενόγλωσσα– παρουσιάζονται σε ελληνική απόδοση ενώ τα αδημοσίευτα μεταγράφονται ή/και μεταφράζονται. Η δημοσίευση ή/και η μετάφραση των τεκμηρίων πραγματοποιείται με την ευθύνη της Σύνταξης, συνοδεύεται από σύντομη εισαγωγή και, όταν κρίνεται απαραίτητο, από πραγματολογικές παρατηρήσεις.

Ο στόχος της δημοσίευσης των πηγών και των τεκμηρίων είναι διττός: από τη μια συλλέγεται ένα σώμα κειμένων χρήσιμων για την έρευνα ή τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης και από την άλλη δίνεται ένα έναυσμα για την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος γύρω από ζητήματα που τις περισσότερες φορές, τουλάχιστον στη χώρα μας, δεν έχουν επαρκώς συζητηθεί.]

---

[1]E. H. Gombrich, “Kunstliteratur” στο Atlantisbuch der Kunst: eine Enzyklopädie der bildendenKünste, Ζυρίχη, Atlantis Verlag, 1952, σσ. 665-679, αγγλ. μτφρ. Max Marmor, “The literature of art”, Art Documentation, 11, (1), Άνοιξη 1992, σσ. 3-8, το παράθεμα σ.3.

Giorgio Vasari, «Οι Βίοι του Giorgio Vasari. Εισαγωγή στις τρεις τέχνες του σχεδίου: ζωγραφική» (1550, 1568)

Μετάφραση, σχόλια: Παναγιώτης Κ. Ιωάννου

«Οι περί τέχνης αποφάσεις της Συνόδου του Τριδέντου (1564)»

Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Παναγιώτης Ιωάννου

«Ο Paolo Veronese ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης: τα Πρακτικά της δίκης του (1573)»

Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια: Παναγιώτης Ιωάννου

«Η ιεράρχηση των ειδών (genres) στη γαλλική κλασικιστική θεωρία: δυο αποσπάσματα (1667, 1708)»

Μετάφραση: Παναγιώτης Παπαπάνος

Stéphane Mallarmé, «Οι ιμπρεσιονιστές και ο Édouard Manet (1876)»

Μετάφραση: Αναστασία Μιχοπούλου

George Anthony Dondero, «Κομμουνιστικοί χειρισμοί για τον έλεγχο της τέχνης στις ΗΠΑ», Μετάφραση: Νάσια Κλάρα /«H μοντέρνα τέχνη εγκλωβισμένη στον κομμουνισμό (1949)», Μετάφραση: Άννυ Μάλαμα

«Έλληνες σπουδαστές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης (19^ος αιώνας)»

Έρευνα – κείμενο: Σταύρος Πλυμάκης

ΒΙΒΛΙΑ

Τerry Smith, καθηγητής ιστορίας και θεωρίας της σύγχρονης τέχνης, University of Pittsburgh (Μετάφραση: Νότη Κλάγκα)

Terry Smith (εισαγωγή), Foteini Vlachou (Φωτεινή Βλάχου) The Disappointed Writer. Selected Essays

Χριστίνα Δημακοπούλου, διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

Lev Manovich Η γλώσσα των νέων μέσων

Μένη Ραζή, διδάκτωρ κλασικών σπουδών, Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας

Βιργιλίου Αινειάδα

Δημήτρης Δαμάσκος, αναπληρωτής καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών

Nancy H. Ramage / Andrew Ramage, Ρωμαϊκή τέχνη. Από τον Ρωμύλο έως τον Κωνσταντίνο

Νίκος Καζέρος, Msc αρχιτεκτονικής, ΕΜΠ

Κωνσταντίνα Κάλφα, Αυτοστέγαση, τώρα! Η αθέατη πλευρά της αμερικάνικης βοήθειας στην Ελλάδα

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Κωνσταντίνος Στεφανής, διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Τhe
London Consortium / Ειρήνη Μαρινάκη, διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Τhe
London Consortium

Takis, Sculptor of magnetism, light and sound, Tate Modern, 3 Ιουλίου – 27 Οκτωβρίου 2019

Κώστας Ιωαννίδης, επίκουρος καθηγητής θεωρίας και κριτικής της τέχνης, ΑΣΚΤ

Avigdor Arikha: Μια ανάσα, Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, 19 Ιουνίου – 8 Σεπτεμβρίου 2019

Άννυ Μάλαμα

Christian Zervos & Cahiers d’Art. H Αρχαϊκή Στροφή, Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο οδού Πειραιώς, 12 Δεκεμβρίου 2019 – 1 Μαρτίου 2020

© κειμένων: εκδόσεις futura / οι συγγραφείς

Με εξαίρεση τη χρήση αποσπασμάτων υπό την προϋπόθεση της ρητής αναφοράς της πηγής, δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση/αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος του περιοδικού χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη.

[*Corpus; abstracts #9]

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ #9

Περιοδικό

Ιστορία της Τέχνης

Corpus

Κώστας Ιωαννίδης

Φωτογράφιση μουσουλμάνων κρατουμένων στις Κέντρικές Φυλακές Σμύρνης (1919-1922): εκσυγχρονισμός, γραφειοκρατία, βιοπολιτική και οι αποτυχίες τους

Από τον Οκτώβρη του 1919 μέχρι τον Αύγουστο του 1922 η Ύπατη Αρμοσεία της Σμύρνης οργάνωσε και έθεσε σε λειτουργία έναν μηχανισμό φωτογραφικής καταγραφής των ανδρών μουσουλμάνων κρατουμένων. Η έκταση του εγχειρήματος παρέμεινε χωρίς προηγούμενο και χωρίς αντίστοιχη συνέχεια στα χρονικά της ελληνικής διοίκησης μέχρι και τα μεταπολεμικά χρόνια. Το υλικό που φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Κεντρική Υπηρεσία) και τελεί υπό ταξινόμηση απαρτίζεται από 2000 περίπου φωτογραφίες, 48 βιβλία και 286 φακέλους. Στην παρούσα μελέτη διερευνώ τις ανάγκες που ένας τέτοιος μηχανισμός κλήθηκε να εξυπηρετήσει με βάση τα θεωρητικά πρότυπα στα οποία στηρίχτηκε (το έργο του Alphonse Bertillon και του Francis Galton). Διαπιστώνεται ότι η συγκεκριμένη αρχειακή ενότητα αποκλίνει σε κρίσιμα σημεία από τις συνήθεις, κυρίως φουκωικές, εννοιολογήσεις των μηχανισμών του είδους της. Επιλέγοντας να αντιμετωπίσω ισοβαρώς τις φωτογραφικές εικόνες και τα κείμενα από την καθημερινή γραφειοκρατική ρουτίνα της φυλακής, όλα αυτά συνδεόμενα στενά μεταξύ τους, επιχειρώ να βάλω τις βάσεις για μια φαινομενολογική ανάγνωση του υλικού με τη μορφή ενός μνημείου. Για λόγους που διερευνώ η δομή που οργανώθηκε στις Κεντρικές Φυλακές της Σμύρνης απέτυχε τελικά να λειτουργήσει σύμφωνα με τους σχεδιασμούς και εμφανίζεται σήμερα στα μάτια μας σαν μια ενότητα με επενέργεια στο θυμικό. 

Ο Κώστας Ιωαννίδης είναι επίκουρος καθηγητής θεωρίας και κριτικής της τέχνης στην ΑΣΚΤ. Έχει δημοσιεύσει μελέτες πάνω στην ιστοριογραφία και την κριτική των εικαστικών τεχνών και της φωτογραφίας σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά, τα βιβλία Σύγχρονη Ελληνική Φωτογραφία: Ένας Αιώνας σε Τριάντα Χρόνια (futura, 2008), Μία “Υπερόχως Νόθος Τέχνη: Ποιητικές της Φωτογραφίας. Τέλη 19ου-αρχές 20ου αιώνα (futura, 2019) και μαζί με την Εμμανουέλα Κάντζια το Τρεις εν Πλω (ΜΙΕΤ, 2018). Την τελευταία τριετία μελετά το αρχειακό υλικό από τις Κεντρικές Φυλακές της Σμύρνης (1919-1922) που περιέχει φωτογραφίες περίπου 2000 μουσουλμάνων κρατουμένων. Την έρευνα αυτή θα συνεχίσει στις ΗΠΑ ως υπότροφος του Ιδρύματος Clark το καλοκαίρι του 2021. [ionkostas@yahoo.com]

 

Μιχάλης Χατζηδάκης

“De ludo scaccorum”. Ερμηνευτικές αναγνώσεις της απεικόνισης του σκακιστικού παιχνιδιού στη δυτικοευρωπαϊκή τέχνη (I)

H παρούσα μελέτη επιχειρεί να προσφέρει μια σειρά ερμηνευτικών αναγνώσεων της παρουσίας του σκακιστικού μοτίβου στη δυτικοευρωπαϊκή τέχνη του Μεσαίωνα της Αναγέννησης και του Μπαρόκ. Οι ιεραρχικές δομές που διέπουν το σκακιστικό παιχνίδι, προσφέρονταν ανέκαθεν για τη συγκρότηση μοντέλων μεταφορικής ερμηνείας, με συμβολικές-αλληγορικές, κοινωνιολογικές, ηθικοπλαστικές, θρησκευτικοπολιτικές αλλά και κοσμολογικές αναφορές. Η διπολικότητα άσπρου-μαύρου και ο δυαδικός αγωνιστικός-πολεμικός χαρακτήρας του παιχνιδιού -με την αποκλειστική αρωγή σε αντίθεση με άλλα τυχερά παιχνίδια- της κριτικής σκέψης, έμελλε να καταστήσουν το σκακιστικό μοτίβο ως ένα πρόσφορο και ιδιαίτερα δημοφιλές θέμα για αναστοχασμό πάνω σε ευρύτερα θεμελιώδη ζητήματα που αφορούν την παροδικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης (memento mori) την (αιώνια) ερωτική πάλη αρσενικού-θηλυκού και στο πεδίο της πολιτικής εικονογραφίας την πολεμική επικράτηση σε περιόδους έντονων θρησκευτικοπολιτικών εντάσεων καιτην ιεραρχική δόμηση του κοινωνικού οικοδομήματος στην αναζήτηση ενός ορθότερου και δικαιότερου μοντέλου (απολυταρχικής) διακυβέρνησης.

Ο Μιχάλης Χατζηδάκης είναι μεταδιδακτορικός επιστημονικός συνεργάτης στο DFG-Projekt «Bildkritik und pragmatische Bildkultur im europäischen Mittelalter. Die Libri Carolini und die karolingische Bildkunst“ στο Institut für Bild- und Kunstgeschichte στο Humboldt Universität zu Berlin. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από την τέχνη του Μεσαίωνα, της Ιταλικής Αναγέννησης και του Μπαρόκ, με ιδιαίτερη έμφαση στο πεδίο της πρόσληψης και μεταμόρφωσης της αρχαιότητας κατά την περίοδο της άνθησης των αρχαιογνωστικών σπουδών. Είναι συγγραφέας της μελέτης Ciriaco d’ Ancona und die Wiederentdeckung Griechenlands im 15 Jh., Πέτερσμπεργκ, Imhof Verlag 2017 [michail.chatzidakis@culture.hu-berlin.de].

 

Νίκος Δασκαλοθανάσης

Μέγεθος και κλίμακα: μνημείο, μνήμη και μνημειακότητα στην αμερικανική μεταμινιμαλιστική γλυπτική

Η παρούσα ανακοίνωση διερευνά την έννοια του μεγέθους ως βασική παράμετρο της μνημειακότητας. Εδώ υποστηρίζεται ότι στην μετα-μεσαιωνική καλλιτεχνική παράδοση η έννοια του μεγέθους ορίζεται σε σχέση με το ανθρώπινο μάτι ως όργανο οπτικής αντίληψης: ένα έργο τέχνης είναι μνημειακό εάν το μέγεθός του προσεγγίζει το σημείο του ανθρώπινου σώματος όπου βρίσκεται ο ανθρώπινος οφθαλμός, δηλαδή εάν η κατακόρυφη διάσταση του είναι πάνω από 1,60 μέτρα περίπου. Αυτή η συνθήκη επιβάλλεται στη δυτική γλυπτική μέχρι τη δεκαετία του εξήντα, όταν μια νέα γενιά καλλιτεχνών, οι μινιμαλιστές, αμφισβήτησαν την οπτική διάσταση της μνημειακότητας υπέρ μιας νέας αντίληψης του μεγέθους, βασισμένης όχι πλέον στην αντίληψη του ακίνητου ματιού αλλά, τώρα, στη φαινομενολογική σύλληψη του κινούμενου σώματος. Οι μεταμινιμαλιστές διερεύνησαν αυτή την ιδέα μέσω της δημιουργίας τεράστιων έργων σε απομονωμένα μέρη, τα οποία εκτείνονται όχι κάθετα αλλά οριζόντια, με τρόπο που μετατρέπει την παθητική πρακτική της όρασης σε μια ενεργή εμπειρία του σώματος. Ταυτόχρονα, οι μεταμινιμαλιστές αμφισβήτησαν τη λειτουργία του μουσείου ως τόπου ενατένισης οπτικών «αγαθών». Όμως εντέλει, το θεσμικό πλαίσιο κατόρθωσε να ενσωματώσει εκ νέου τούτα τα έργα μέσα από τεχνικές του θεάματος και να μετατρέψει τον επισκέπτη τους σε φιλότεχνο τουρίστα, του οποίου το σώμα μοιάζει να συνθλίβεται από το υπερφυσικό πλέον μέγεθος του περιβάλλοντος που δημιουργήθηκε από τον καλλιτέχνη. Κατά τη δεκαετία του ’90 τα ιδρύματα τέχνης προσαρμόστηκαν κατάλληλα στη νέα εμπειρία του μεγέθους και της μνημεικότητας με τη δημιουργία τεράστιων μουσειακών χώρων όπου γιγαντιαία έργα τέχνης μοιάζει να μιμούνται από την άποψη της κλίμακας ‒και με συμβολικό τρόπο– τη συνεχώς επεκτεινόμενη διάσταση του οικονομικού κεφαλαίου των χορηγών τους.

ΤΕΥΧΟΣ #8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 [ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2019]

Κυκλοφόρησε το όγδοο τεύχος του περιοδικού Ιστορία της τέχνης (καλοκαίρι 2019). Πρόκειται για το μοναδικό στη χώρα μας περιοδικό ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσανατολισμού με εξειδίκευση στην ιστορία και τη θεωρία της τέχνης από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας. Το περιοδικό, ένα πεδίο ανεξάρτητου επιστημονικού διαλόγου, απευθύνεται ταυτοχρόνως και στο συνεχώς αυξανόμενο κοινό των φιλότεχνων, στους φοιτητές, στους καλλιτέχνες, στους συλλέκτες, στους επαγγελματίες του χώρου (επιμελητές μουσείων, χώρων τέχνης, πολιτιστικών φορέων και ιδρυμάτων) και γενικότερα σε όλους εκείνους που επιθυμούν να προσεγγίσουν τα καλλιτεχνικά φαινόμενα με έναν έγκυρο και ουσιαστικό τρόπο αλλά και να ενημερωθούν κριτικά για τις νέες εκδόσεις, τις επιστημονικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, τις εκθέσεις και τα συνέδρια που πραγματοποιούνται εντός και εκτός Ελλάδας.

Στο τεύχος #8 ολοκληρώνεται το θεματικό αφιέρωμα στην εικόνα ως έννοια της ιστορίας και της θεωρίας της τέχνης ‒που κάλυψε το corpus του τεύχους #7‒ με ένα κείμενο του ομότιμου καθηγητής ιστορίας της τέχνης του Universität Hamburg Martin Warnke και ένα του Γιάννη Χατζηνικολάου, διδάκτορα του Freie Universität Berlin. Εδώ συνοψίζονται και προσεγγίζονται κριτικά οι πιο πρόσφατες εξελίξεις του πεδίου ειδικά στον γερμανόφωνο χώρο που αφορούν ό,τι έχει αποκληθεί «πολιτική εικονολογία». Δημοσιεύεται επίσης ένα κείμενο της Ειρήνης Γερογιάννη, διδάσκουσας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, για την ιστορία της περφόρμανς στην Ελλάδα όπου πραγματοποιείται μια κριτική αποτίμηση της ιστορικής έκθεσης του Ζαππείου με τίτλο ««Περιβάλλον-Δράση. Τάσεις της ελληνικής τέχνης σήμερα» (1981). Παρουσιάζεται επίσης στο corpus και ένα εκτενές άρθρο του Σωτήρη Μπαχτσετζή, επίκουρου καθηγητή ιστορίας της τέχνης στο Deree ‒ The American College of Greece, που αφορά τη σύγχρονη τέχνη και, ειδικότερα, την υποδοχή εκ μέρους των αμερικανών εκπροσώπων του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, των εννοιών του χώρου αλλά και του θεατή στη ζωγραφική του Piet Mondrian.

Στο παρόν τεύχος, σε συνέχεια των δημοσιεύσεων πηγών και τεκμηρίων που αφορούν τις πρώιμες βιογραφίες καλλιτεχνών, συνεχίζεται η παρουσίαση των εισαγωγικών κειμένων των Βίων του Giorgio Vasari (που ξεκίνησε στο τεύχος # 5 του περιοδικού) με την «Εισαγωγή στις τρεις τέχνες του σχεδίου: γλυπτική, (1550, 1568)». Για πρώτη φορά παρουσιάζεται επίσης μεταφρασμένη μια διάλεξη (1910) του Rudolf Steiner για τον πίνακα της ΕΠΜΑΣ Ιδού ο νυμφίος έρχεται του Νικόλαου Γύζη που είχε εντυπωσιάσει τον γερμανόφωνο θεοσοφιστή. Πιο κοντά μας, μεταφράζεται το κείμενο (1958) του «ιδρυτή» των χάπενινγκ Allan Kaprow το οποίο εκθειάζει, παραδόξως, την «κληρονομιά» του Jackson Pollock, δηλαδή το έργο του πιο εμβληματικού εκπροσώπου της μεταπολεμικής αμερικανικής ζωγραφικής που το χάπενινγκ επιχειρεί να ξεπεράσει. Μεταφράζεται επίσης το κείμενο το οποίο ο Λέων Τρότσκι, ο μόνος από την ιστορική γενιά των μπολσεβίκων που διατήρησε ένα έντονο ενδιαφέρον για την τέχνη, δημοσίευσε λίγο πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1938) στο αμερικανικό περιοδικό Partisan Review. Στο ίδιο τεύχος περιλαμβάνονται επίσης όλα τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή της Ελλάδας στη Μπιενάλε της Βενετίας από το 1934 έως το 2019. Φυσικά, η κριτική αποτίμηση σημαντικών εκθέσεων (μεταξύ άλλων της αναδρομικής του Γιάννη Μόραλη, στην Αθήνα και του Γιάννη Σπυρόπουλου στην Πάτρα) και η βιβλιοκριτική, αποτελούν ένα από τα πλέον σημαντικά τμήματα του περιοδικού [επισημαίνουμε μόνο την ελληνική έκδοση της ιστορικής περί τοπιογραφίας μονογραφίας του Kenneth Clark (1949) και του εικαστικού μυθιστορήματος Πόλη, του Frans Masereel, (1925), με 100 ξυλογραφίες].

Τη διεύθυνση του περιοδικού έχει ο Νίκος Δασκαλοθανάσης, καθηγητής ιστορίας της τέχνης στην ΑΣΚΤ ενώ Συνεργάτες Σύνταξης είναι ο Παναγιώτης Ιωάννου, αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Άννυ Μάλαμα, επιμελήτρια του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #8

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #8

Περιοδικό

Ιστορία της Τέχνης

 

CORPUS

Martin Warnke, ομότιμος καθηγητής ιστορίας της τέχνης, Universität Hamburg

«Πολιτική εικονογραφία»

Γιάννης Χατζηνικολάου, διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Freie Universität Berlin

«Πολιτική εικονογραφία: η άσκηση εξουσίας και το κυνήγι με γεράκια»

Σωτήρης Μπαχτσετζής, επίκουρος καθηγητής ιστορίας της τέχνης, Deree ‒ The American College of Greece

«Ο Piet Mondrian και οι αμερικανοί ζωγράφοι της δεκαετίας του 1960: ο χώρος και ο θεατής»

Ειρήνη Γερογιάννη, διδάσκουσα ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

«Ιστορικοποιώντας την περφόρμανς: η έκθεση «Περιβάλλον-Δράση. Τάσεις της ελληνικής τέχνης σήμερα» (1981)»

 

ΠΗΓΕΣ / ΤΕΚΜΗΡΙΑ [Σε αυτό το τμήμα του περιοδικού δημοσιεύονται γραπτά τεκμήρια, εκδομένα ή ανέκδοτα, που υπέχουν θέση πρωτότυπης πηγής για την ιστορία της τέχνης. Εδώ θα περιλαμβάνεται λοιπόν ενδεικτικά «από τη μια, ένα παλαιότερο σώμα κειμένων περί τέχνης όπως τεχνικές οδηγίες για καλλιτέχνες, εγχειρίδια και οδηγούς για ειδήμονες, βιογραφίες καλλιτεχνών και κείμενα θεωρίας της τέχνης πριν από τη συγκρότηση μιας επιστημονικής ιστορίας της τέχνης [Kunstwissenschaft] και, από την άλλη, νεότερα περί τέχνης γραπτά, στο μέτρο που δεν διεκδικούν επιστημονικο-ακαδημαϊκό καθεστώς» [1] . Τα δημοσιευμένα τεκμήρια –όταν είναι ξενόγλωσσα– παρουσιάζονται σε ελληνική απόδοση ενώ τα αδημοσίευτα μεταγράφονται ή/και μεταφράζονται. Η δημοσίευση ή/και η μετάφραση των τεκμηρίων πραγματοποιείται με την ευθύνη της Σύνταξης, συνοδεύεται από σύντομη εισαγωγή και, όταν κρίνεται απαραίτητο, από πραγματολογικές παρατηρήσεις. Ο στόχος της δημοσίευσης των πηγών και των τεκμηρίων είναι διττός: από τη μια συλλέγεται ένα σώμα κειμένων χρήσιμων για την έρευνα ή τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης και από την άλλη δίνεται ένα έναυσμα για την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος γύρω από ζητήματα που τις περισσότερες φορές, τουλάχιστον στη χώρα μας, δεν έχουν επαρκώς συζητηθεί.]

1. E. H. Gombrich, “Kunstliteratur” στο Atlantisbuch der Kunst: eine Enzyklopädie der bildendenKünste, Ζυρίχη, Atlantis Verlag, 1952, σσ. 665-679, αγγλ. μτφρ. Max Marmor, “The literature of art”, Art Documentation, 11, (1), Άνοιξη 1992, σσ. 3-8, το παράθεμα σ. 3.

 

Giorgio Vasari Οι Βίοι του Giorgio Vasari. Εισαγωγή στις τρεις τέχνες του σχεδίου: γλυπτική (1550, 1568)

Η διάλεξη του Rudolf Steiner για τον Νικόλαο Γύζη στο Μόναχο (1910)

Λέων Τρότσκι, Τέχνη και πολιτική (1938)

Allan Kaprow, Η κληρονομία του Jackson Pollock (1958)

Έλληνες σπουδαστές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης (19^ος αιώνας)

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Johann Joachim Winckelmann Ιστορία της αρχαίας τέχνης. Πρώτες εκδόσεις και μεταφράσεις

 

DATA

H συμμετοχή της Ελλάδας στη Μπιενάλε της Βενετίας: 1934 ‒ 2019

 

ΒΙΒΛΙΑ

Τιτίνα Κορνέζου, επίκουρη καθηγήτρια ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Kenneth Clark, Το τοπίο στην τέχνη

Παναγιώτης Μπίκας, μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού, ΑΠΘ

Hans Masereel, Η πόλη. Μυθιστόρημα σε 100 ξυλογραφίες

Ηρώ Κατσαρίδου, επιμελήτρια, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Julian Stallabrass, Ριζοσπαστικές πραγματικότητες: Η φωτογραφία ως πολιτική πρακτική. Μια ανθολογία δοκιμίων

Ευγενία Δρακοπούλου, διευθύντρια ερευνών βυζαντινής και νεώτερης αρχαιολογίας και τέχνης, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Kristina Mitalaitė / Anca Vasiliu (επιμ.), L’ icône dans la pensée et dans l’art

Μαρίνος Σαρηγιάννης, ιστορικός, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών / ΙΤΕ

Leslie P. Pierce, Το σουλτανικό χαρέμι. Γυναίκες και εξουσία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία

Κώστας Ιωαννίδης, επίκουρος καθηγητής ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

Φαίη Ζήκα, Απορία σκέψεις και τέχνες κατεργάζεται. Φιλοσοφικές έρευνες στη σύγχρονη τέχνη

Άννα Αδρασκέλα, μεταπτυχιακή φοιτήτρια θεωρίας και ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Δημήτρης Αγγελάτος, Λογοτεχνία και ζωγραφική. Προς μια ερμηνεία της διακαλλιτεχνικής (ανα)παράστασης

 

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Γιάννης Γαλανόπουλος, υποψήφιος διδάκτωρ, ΑΣΚΤ

Ιωάννης Μακρυγιάννης. Ζωντανή έκφραση

Γεννάδειος Βιβλιοθήκη
2 Ιουνίου – 29 Σεπτεμβρίου 2018 

 

Αλέξανδρος Διαμάντης, υποψήφιος διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, ΕΚΠΑ

Γιάννης Σπυρόπουλος. Οι ελληνικές εικόνες του Γιάννη Σπυρόπουλου 1950 – 1960: Διάλογος με τον τόπο του

Αρχοντικό Παναγιωτόπουλου, Αίγιο
28 Απριλίου – 31 Μαΐου 2018

 

Αλέξανδρος Τενεκετζής, Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Γιάννης Μόραλης

Μουσείο Μπενάκη
20 Οκτωβρίου 2018 – 10 Φεβρουαρίου 2019

 

Στρατής Πανταζής, διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, The University of Manchester

Ρένα Παρασπύρου: Κλίμακες

Σπίτι της Κύπρου
19 Απριλίου – 18 Μαΐου 2018

 

Θοδωρής Κουτσογιάννης, έφορος της Συλλογής Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων

Ταξίδια στην Ελλάδα (15ος-19ος αι.). Μουσείο Μπενάκη – Συλλογή Ευσταθίου Φινόπουλου
Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού
7 Μαρτίου 2018 – 6 Μαΐου 2018

 

Κάτια Παπανδρεοπούλου, πανεπιστημιακή υπότροφος, ΑΣΚΤ

Hilma af klint. Paintings for the future

Solomon R. Guggenheim Museum
12 Οκτωβρίου 2018 – 23 Απριλίου 2019

 

Λένα Δημητρακοπούλου, μεταπτυχιακό δίπλωμα ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Aftermath. Art in the Wake of Wold War One
Tate Britain, Λονδίνο
5 Ιουνίου – 24 Σεπτεμβρίου 2018

 

 

© κειμένων: εκδόσεις futura / οι συγγραφείς

Με εξαίρεση τη χρήση αποσπασμάτων υπό την προϋπόθεση της ρητής αναφοράς της πηγής, δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση/αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος του περιοδικού χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη.      

 

#OpenCall for Participation – Seminars on Hydra, Greece / Exhibition Histories from the 17th century to the present / Athens School of Fine Arts & Hydra 21

 

1^ST Seminar with ASAD RAZA

Τitle: WHAT DO EXHIBITIONS DO?

5-8 September 2019 (ASFA, Hydra Annexe)

 

The seminar series Exhibition Histories from the 17th century to the present and its parallel events will include presentations focused on the histories of temporary exhibitions, with an emphasis on contemporary theoretical and historical approaches to this topic. The histories of exhibitions have been attracting the interest of a steadily growing number of researchers in recent years. Today, the histories of exhibitions are recognized as significant tools for art history and have played a formative role in recent developments within the discipline.

Invited keynote speakers will present their research and practice to a broad public, which will have the chance to discuss various issues surrounding art exhibitions and their histories.

The seminars will take place on the island of Hydra (Saronic Gulf, nearby Athens) at the annexe of the Athens School of Fine Arts (ASFA) under the auspices of ASFA and in collaboration with the not-for-profit organisation Hydra 21.

The seminars and talks will include, but are not be limited to, the following topics:

• Historiography: shared questions, issues and other parameters in the study of the histories of exhibitions from the 17th century to the present
• Genealogies and developments of questions that have motivated art historians’ interest in the histories of exhibitions
• Revisions of established or canonical perspectives in art history through the study of histories of exhibitions
• The case of Greece: interests and omissions, current research and future prospects
• Archival research
• Oral histories of exhibition curating, exhibition production, visitors’ experiences etc.
• National and international networks of artists and curators, collaborations and curatorial collectives
• Collectors, patrons, sponsors and their roles in the organisation of exhibitions
• Art criticism and exhibition histories
• Exhibition catalogues (various kinds, their historical development)
• Exhibition categories and their histories (monographic shows, group shows, retrospectives, thematic shows, shows of artists’ groups and movements, etc.)
• Theoretical, critical and historical publications and bibliographies of the last decade
• The contemporary art curator as researcher of exhibition histories (publications, restagings, archives of historical examples)
• The exhibition as research and as ‘living’ archive
• Large international exhibitions
• Overlooked or forgotten examples of exceptional shows
• Propaganda and national narratives through exhibitions
• Censorship
• Blockbusters
• New types and categories of interdisciplinary exhibitions [exhibitions as conferences, public programmes, discussions, internet shows, etc]
• The Exhibition as artistic medium

 

The first seminar of the series is conceived and hosted by ASAD RAZA with the title:

WHAT DO EXHIBITIONS DO?

The seminar will take place on the island of Hydra, Greece from Thursday, 5 September to Sunday, 8 September 2019. It will cover the topic of WHAT DO EXHIBITIONS DO? in various ways, including discussion, reading, movement exercises and cooking. It will be in the form of a 4-day workshop. There will not be a reading list but Asad Raza will bring certain quotes to discuss, that will be relevant to the theme of the seminar.

 

On Wednesday, 4 September 2019, prior to the commencement of the seminar in Hydra, there will be a round-table discussion open to the public with Asad Raza and the organisers of the Exhibition Histories events to take place in Athens (ASFA). Selected participants are also encouraged to attend this discussion.

 

ASAD RAZA BIOGRAPHICAL SKETCH

Asad Raza (born in Buffalo, USA; lives in New York and Leipzig) combines experiences, human and non-human beings, and objects in his work. Often exploring the idea of dialogue and rejecting disciplinary boundaries, Raza conceives of exhibitions as metabolic entities composed of active scenarios. For Untitled (plot for dialogue), he installed a tennis-like game in a deconsecrated sixteenth-century church in Milan, complete with coaches and iced tea. Root sequence. Mother tongue–exhibited at the 2017 Whitney Biennial, the Rockbund Museum in Shanghai, and the Grimaldi Forum in Monaco–is a forest of twenty-six living trees with human caretakers as well as objects belonging to them. Schema for a school is an ongoing series of experimental schools realized inside exhibition settings, at the Ljubljana Graphic Art Biennial in 2015, at the Palais de Tokyo in 2016, and at Prelude to the Shed in New York City in 2018. Raza premiered his film Minor History at the International Film Festival Rotterdam in 2019. Currently he is preparing the 34^th Kaldor Public Art Project in Sydney, Australia, a new work entitled Absorption. Raza’s works often inhabit or create intimate settings. The Bedroom, first shown at the 2018 Lahore Biennale, creates a temporally indistinct space that invites teenagers to sing and play chess with visitors. For home show, which took place at his apartment in New York, Raza asked artists and friends to intervene in his home life, and gave tours to visitors for the show’s five weeks. Raza also explored exhibition-making as a form of inhabitation at the Villa Empain in Brussels in 2016-7, where he co-curated the shows Mondialité (with Hans Ulrich Obrist), Décor (with Dorothea von Hantelmann and Tino Sehgal), Répétition, and Seeing Zen. With Obrist, he is curating an ongoing series of exhibitions on the legacy of Édouard Glissant, including Mondialité, Trembling Thinking at the Americas Society in New York and Where the Oceans Meet at MDC Museum of Art and Design, Miami. Raza’s collaborative practice includes serving as a dramaturge for group exhibitions such as 2014’s A stroll through a fun palace in the Venice Architecture Biennale, and Solaris Chronicles for LUMA Arles. He is the dramaturge for an ongoing series of exhibitions by the pioneering artist Philippe Parreno. From 2009-2015, he served as producer for Tino Sehgal’s exhibitions, including major presentations at the Guggenheim Museum (2010) and Tate Modern (2012). In 2014 he realized a long-term goal of bringing Sehgal’s works to the ancient center of Athens, Greece. From 2003-2007, he was active as a political activist and organizer in New York. Of Pakistani background, Raza studied literature and filmmaking at Johns Hopkins and New York University, where he helped organize a labor strike in 2005. He has an active book-making practice and has written for Jan Mot Newspaper, Kaleidoscope, modern matter, n+1, NERO, The New Yorker, The New York Times, Spike, and Tennis magazine.

There will be a limited number of seminar participants selected through the open call and will include ASFA students from both the Fine Arts and the Art Theory and History of Art Departments (eligible BA, MA and PhD candidates) as well as external academics, students and art professionals who are interested in the subject.

Maximum number of participants: 12

Interested candidates are invited to submit a proposal (c. 500 words, in English) explaining their motivation in participating in the 1st seminar of the Exhibition Histories series by Asad Raza, as well as on how it will benefit their individual research or practice.

Candidates should also submit a curriculum vitae (max 3 pages).

Applicants might be invited for an interview to discuss their application.

All events will be partly recorded following the consent of speakers and will be published online.

Following the completion of the seminars series during 2019-2021, the organizers are planning an international conference, a new cycle of seminars or lectures on the topic, as well as a publication.

Title of Events and Seminars:

Exhibition Histories from the 17th century to the present

1^st seminar WHAT DO EXHIBITIONS DO? by Asad Raza

Application deadline:

Monday, 1 July 2019

1^st seminar duration:

Thursday, 5 September – Sunday, 8 September 2019

Arrival in Hydra: Thursday, 5 September 2019 – afternoon

End of seminar: Sunday, 8 September 2019 – afternoon

Seminars location:

Hydra island, ASFA Annexe, Greece

Please send your proposals in English (c. 500 words) along with a short cv at exhibitionstories@gmail.com no later than Monday, 1 July 2019.

The first seminar with Asad Raza will be held in English.

Participation expenses for ASFA students (accommodation at the ASFA annexe, transport, food etc.) will be covered by ASFA, the not-for-profit association Hydra 21 and other sponsors.

External participants (not ASFA students) should cover all their expenses.

[Low cost accommodation at ASFA Annexe will be available, and potentially also other reductions].

There will be no participation fee for the seminars

Applicants will receive a reply by mid-July 2019.

 

The Exhibition Histories from the 17th century to the present events are organised under the auspices of ASFA and in collaboration with Hydra 21.

Hydra 21 is a not-for-profit association. It was founded in November 2016 by a group of inhabitants and friends of Hydra (from Greece and abroad). The association’s primal ambition is to promote the island’s rich cultural inheritance as well as to encourage and support contemporary cultural production. www.hydra21.gr

For more information about the events please contact: exhibitionstories@gmail.com

 

Organizing committee:

Dr Irini Marinaki (art historian, PhD The London Consortium)

Dr Konstantinos J. Stefanis (art historian, Curator at The Benaki Museum – Efstathios J. Finopoulos Collection)

Dr. Eva Fotiadi (art historian and theorist, St Joost Academy of Fine and Applied Arts, The Netherlands)

ASFA Scientific Advisors:

Prof. Nikos Daskalothanassis (Professor of History of Modern and Contemporary Art, Athens School of Fine Arts)

Prof. Zafos Xagoraris (Professor of the Visual Arts Department, Athens School of Fine Arts)

---

 

Ανοιχτό Κάλεσμα Συμμετοχών – Σεμινάρια στην Ύδρα

«Ιστορίες Εκθέσεων από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα»

Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών & ΥΔΡΑ 21

 

1^ο Σεμινάριο με τον Asad Raza

Τίτλος Σεμιναρίου: WHAT DO EXHIBITIONS DO?

5-8 Σεπτεμβρίου 2019 (ΑΣΚΤ, Σταθμός Ύδρας)

 

Τα σεμινάρια με θέμα «Ιστορίες Εκθέσεων από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα» και οι παράλληλες εκδηλώσεις που θα τα πλαισιώσουν, θα περιλαμβάνουν παρουσιάσεις που θα αφορούν τις περιοδικές εκθέσεις τέχνης με ιδιαίτερη εστίαση στις σύγχρονες θεωρητικές και ιστορικές προσεγγίσεις. Θα δοθεί η δυνατότητα στους προσκεκλημένους εισηγητές, που ασχολούνται με το θέμα, να παρουσιάσουν την έρευνα τους αλλά και σ’ ένα ευρύτερο κοινό να ενημερωθεί και να συζητήσει για τις εικαστικές εκθέσεις και την ιστορία τους.

Τα σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν στον Σταθμό της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών στην Ύδρα (υπό την αιγίδα της ΑΣΚΤ και σε συνεργασία με το σωματείο ΥΔΡΑ 21).

Οι επίτιμοι προσκεκλημένοι θα οργανώσουν ένα ολιγοήμερο σεμινάριο όπου θα παρουσιάσουν και θα συζητήσουν την πρακτική και την έρευνα τους με μια μικρή ομάδα επιλεγμένων συμμετεχόντων.

Το σεμινάρια θα επικεντρωθούν, αλλά δε θα περιοριστούν, στις παρακάτω θεματικές:

• Ιστοριογραφία: κοινά ερωτήματα και παράμετροι στη μελέτη της ιστορίας των εκθέσεων από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα – προέλευση και εξέλιξη των ερωτημάτων που υποκίνησαν το ενδιαφέρον της μελέτης της ιστορίας των εκθέσεων
• Αναθεώρηση καθιερωμένων ή και κανονιστικών απόψεων στην ιστορία της τέχνης μέσα από τη μελέτη της ιστορίας των εκθέσεων
• Η περίπτωση της Ελλάδας: ενδιαφέροντα και παραλήψεις, μελέτες και προοπτικές
• Πρωτότυπη έρευνα σχετικών αρχείων
• Προφορικές ιστορίες σχετικές με την επιμέλεια, οργάνωση και την εμπειρία επισκεπτών
• Εθνικά και διεθνή δίκτυα καλλιτεχνών και συνεργασιών για την οργάνωση εκθέσεων
• Συλλέκτες, πάτρωνες και ο ρόλος τους στην οργάνωση εκθέσεων
• Kριτική της τέχνης και ιστορία των εκθέσεων
• Κατάλογοι εκθέσεων (διαφορετικά είδη και η ιστορική τους εξέλιξη)
• Κατηγορίες εκθέσεων και η ιστορία τους (μονογραφικές, ομαδικές, αναδρομικές, εκθέσεις καλλιτεχνικών κινημάτων κ.α.)
• Κριτικές προσεγγίσεις στην «νέα τάση» της ιστορίας των εκθέσεων και της σχετικής βιβλιογραφίας της τελευταίας δεκαετίας
• Ο σημερινός ρόλος του επιμελητή εκθέσεων ως ερευνητή της ιστορίας των εκθέσεων (δημοσιεύσεις, επανεκθέσεις, αρχεία ιστορικών εκθέσεων κ.α.)
• Η έκθεση ως έρευνα και «ζωντανό» αρχείο
• Μεγάλες διεθνείς εκθέσεις
• Παραγνωρισμένα παραδείγματα ιστορικά σημαντικών εκθέσεων
• Προπαγάνδα και εθνικές αφηγήσεις μέσω των εκθέσεων
• Λογοκρισία
• Εκθέσεις Blockbuster και εμπορευματοποίηση
• Νέες μορφές διεπιστημονικών εκθέσεων (οι εκθέσεις ως εκπαιδευτικές εκδηλώσεις/public programmes, συνέδρια, συζητήσεις, παρουσιάσεις αρχείων, διαδικτυακές επιμέλειες κ.α.)

 

Το πρώτο σεμινάριο στην Ύδρα θα πραγματοποιηθεί υπό την επιμέλεια του Asad Raza με τίτλο:

WHAT DO EXHIBITIONS DO?

Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στο νησί της Ύδρας από την Πέμπτη, 5 Σεπτεμβρίου μέχρι και την Κυριακή, 8 Σεπτεμβρίου 2019. Θα επικεντρωθεί στο θέμα WHAT DO EXHIBITIONS DO? με διάφορους τρόπους όπως συζήτηση, διάβασμα, σωματικές ασκήσεις και μαγειρική. Θα έχει τη μορφή ενός τετραήμερου εργαστηρίου. Δεν θα υπάρχει λίστα ανάγνωσης, όμως ο Asad Raza θα επιλέξει μερικά αποφθέγματα με βάση το θέμα του σεμιναρίου και θα τα συζητήσει με τους συμμετέχοντες.

 

Την Τετάρτη, 4 Σεπτεμβρίου 2019, πριν από την έναρξη των σεμιναρίων στην Ύδρα, θα πραγματοποιηθεί μια δημόσια συζήτηση και παρουσίαση της δουλειάς του Asad Raza στην ΑΣΚΤ στην Αθήνα.

 

ASAD RAZA / Σύντομο Βιογραφικό

Ο Asad Raza (γεν. Buffalo, Η.Π.Α; κάτοικος Νέας Υόρκης και Λειψίας), συνδυάζει στα έργα του εμπειρίες ανθρώπων μαζί με αντικείμενα και διάφορα άλλα όντα. Εξερευνά επίσης συχνά την ιδέα του διαλόγου. Για την έκθεση του Untitled (plot for dialogue) το 2017, εγκατέστησε ένα γήπεδο τένις σε μία εκκλησία του 16^ου αιώνα στο Μιλάνο. Στην έκθεση Root sequence. Mother tongue στη Whitney Biennial 2017, στο Rockbund Museum στη Σαγκάη, και στο Grimaldi Forum στο Μονακό, παρουσίασε ένα δάσος από 26 δέντρα μαζί με τους ανθρώπους που τα συντηρούσαν και τα προσωπικά τους αντικείμενα. Το Schema for a school είναι μια σειρά από πειραματικά «μαθήματα» τα οποία πραγματοποιούνται μέσα σε εκθέσεις, όπως στη Ljubljana Graphic Art Biennial το 2015, στο Palais de Tokyo το 2016 και στο Prelude to the Shed στη Νέα Υόρκη το 2018. Ο Raza παρουσίασε πρόσφατα την ταινία του Minor History στο Rotterdam International Film Festival (2019). Αυτή την εποχή εκθέτει ένα καινούργιο έργο για το 34^th Kaldor Public Art Project στο Σίδνεϊ, με τίτλο Absorption. Στα έργα του συχνά δημιουργεί προσωπικούς, ιδιωτικούς χώρους όπως το The Bedroom στη Lahore Biennale (2018), όπου έφηβοι προσκαλούσαν τους επισκέπτες σ’ έναν εφήμερο χώρο να τραγουδήσουν και να παίξουν σκάκι. Για το home show που οργανώθηκε στο διαμέρισμα του στη Νέα Υόρκη το 2015, ο Raza προσκάλεσε φίλους και καλλιτέχνες να παρέμβουν στον χώρο του σπιτιού του, όπου ο ίδιος ξεναγούσε για 5 εβδομάδες τους επισκέπτες της έκθεσης. Ο Raza έχει επίσης ασχοληθεί με τις εκθέσεις ως χώρους κατοικίας, στην Villa Empain στις Βρυξέλλες το 2016-7, όπου επιμελήθηκε τις εκθέσεις Mondialité (με τον Hans Ulrich Obrist), Décor (με την Dorothea von Hantelmann και τον Tino Sehgal), Répétition και Seeing Zen. Μαζί με τον Obrist, έχουν επιμεληθεί μια σειρά εκθέσεων αφιερωμένες στον Édouard Glissant (Mondialité, Trembling Thinking στο Americas Society στη Νέα Υόρκη και Where the Oceans Meet στο MDC Museum of Art and Design στο Μιάμι). Ο Raza συνεργάζεται και «σκηνοθετεί» ομαδικές εκθέσεις όπως οι: A stroll through a fun palace στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2014 και Solaris Chronicles για το LUMA Arles. Είναι επίσης δραματουργός μιας σειράς εκθέσεων του πρωτοποριακού καλλιτέχνη Philippe Parreno. Την περίοδο 2009-2015, ήταν παραγωγός στις εκθέσεις του Tino Sehgal, που έλαβαν μέρος στα μουσεία Guggenheim Museum (2010) και Tate Modern (2012). Το 2014 πραγματοποίησε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο να παρουσιάσει το έργο του Sehgal This progress στην Ελλάδα, στη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας. Από το 2003 μέχρι το 2007, ήταν ενεργός πολιτικός ακτιβιστής στη Νέα Υόρκη. Έχει καταγωγή από το Πακιστάν και σπούδασε λογοτεχνία και σκηνοθεσία στο Johns Hopkins και στο New York University, όπου βοήθησε στην οργάνωση μιας απεργίας το 2005. Έχει συνεργαστεί με τον Hans Ulrich Obrist για το βιβλίο Ways of Curating (2014). Κείμενα του έχουν δημοσιευθεί στα έντυπα: Jan Mot Newspaper, Kaleidoscope, modern matter, n+1, NERO, The New Yorker, The New York Times, Spike και Tennis magazine. Το βιβλίο του Mondialité: Or the Archipelagos of Édouard Glissant δημοσιεύθηκε από τις εκδόσεις Skira το 2018.

Ο αριθμός των συμμετεχόντων που θα επιλεγούν από το ανοιχτό κάλεσμα είναι περιορισμένος.

Οι συμμετέχοντες μπορεί να είναι φοιτητές και των δύο τμημάτων της ΑΣΚΤ (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, υποψήφιοι διδάκτορες) αλλά και ακαδημαϊκοί, φοιτητές, επαγγελματίες κ.ά. (εκτός ΑΣΚΤ) από το χώρο των τεχνών.

Ανώτατος αριθμός συμμετεχόντων: 12

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να στείλουν μια πρόταση (περίπου 500 λέξεις στα αγγλικά) όπου θα αιτιολογούν το κίνητρό τους να συμμετάσχουν στο πρώτο σεμινάριο με τον Asad Raza στην Ύδρα καθώς και τα οφέλη που πιστεύουν ότι θα αποκομίσουν για την προσωπική τους έρευνα και παραγωγή.

Μαζί με την πρόταση οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να καταθέσουν ένα σύντομο βιογραφικό (μέχρι 3 σελίδες αγγλικά ή ελληνικά).

Οι ενδιαφερόμενοι ενδέχεται να κληθούν σε συνέντευξη για να συζητηθούν οι προτάσεις τους.

Οι εκδηλώσεις θα βιντεοσκοπηθούν με την άδεια των ομιλητών και θα δημοσιευθούν σε σχετική ιστοσελίδα.

Στις προθέσεις των διοργανωτών είναι, μετά την λήξη του κύκλου των σεμιναρίων για την περίοδο 2019-2021, η οργάνωση ενός διεθνούς συνεδρίου με θέμα την ιστορία των εκθέσεων καθώς και η έκδοση σχετικού υλικού που θα προκύψει από τις εκδηλώσεις.

Τίτλος Εκδηλώσεων και Σεμιναρίων:

Ιστορίες Εκθέσεων από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα

Exhibition Histories from the 17th century to the present

1^ο Σεμινάριο WHAT DO EXHIBITIONS DO? με τον Asad Raza

Καταληκτική Ημερομηνία Υποβολής Προτάσεων και Βιογραφικών:

Δευτέρα, 1 Ιουλίου 2019

Διάρκεια Πρώτου Σεμιναρίου:

Πέμπτη, 5 Σεπτεμβρίου 2019– Κυριακή, 8 Σεπτεμβρίου 2019

Άφιξη στην Ύδρα: Πέμπτη, 5 Σεπτεμβρίου 2019, απόγευμα

Ολοκλήρωση Σεμιναρίου: Κυριακή, 8 Σεπτεμβρίου 2019, απόγευμα

Χώρος Διεξαγωγής Σεμιναρίου:

Ύδρα, Σταθμός ΑΣΚΤ

Οι προτάσεις (περίπου 500 λέξεις στα αγγλικά) καθώς και ένα σύντομο βιογραφικό σας (ελληνικά ή αγγλικά) πρέπει να αποσταλούν ηλεκτρονικά στη διεύθυνση exhibitionstories@gmail.com μέχρι τη Δευτέρα, 1 Ιουλίου 2019.

Το σεμινάριο με τον Asad Raza θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά.

Τα έξοδα συμμετοχής των φοιτητών της ΑΣΚΤ (διαμονή, μετακίνηση, τρόφιμα στον Σταθμό κ.α.) θα καλυφθούν από την ΑΣΚΤ (χορηγία σε είδος), το σωματείο ΥΔΡΑ 21 και άλλους χορηγούς.

Οι συμμετέχοντες που δεν είναι φοιτητές της ΑΣΚΤ θα πρέπει να καλύψουν οι ίδιοι όλα τους τα έξοδα.

[Θα υπάρξει δυνατότητα διαμονής στον Σταθμό της ΑΣΚΤ στην Ύδρα χαμηλού κόστους καθώς και κάποιες άλλες εκπτώσεις.]

Η συμμετοχή στα σεμινάρια θα είναι δωρεάν για όλους τους επιλεγμένους συμμετέχοντες.

Οι απαντήσεις με τις αποφάσεις της επιτροπής θα ανακοινωθούν μέχρι τα μέσα Ιουλίου του 2019.

Οι εκδηλώσεις και τα σεμινάρια Ιστορίες Εκθέσεων από τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα τελούν υπό την αιγίδα της ΑΣΚΤ σε συνεργασία με το ΥΔΡΑ 21.

Το ΥΔΡΑ 21 είναι σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2016 από μια ομάδα Υδραίων και φίλων της Ύδρας (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) που θέλουν κινητοποιήσουν όλους όσους αγαπούν και ενδιαφέρονται για την Ύδρα, να συνδράμουν σε μια κοινή προσπάθεια για την ανάδειξη και ανάπτυξη του νησιού www.hydra21.gr

Για περισσότερες πληροφορίες στο exhibitionstories@gmail.com

Οργανωτική Επιτροπή:

Δρ. Ειρήνη Μαρινάκη (Ιστορικός της Τέχνης, PhD The London Consortium)

Δρ. Κωνσταντίνος Ι. Στεφανής (Ιστορικός της Τέχνης, Επιμελητής Μουσείου Μπενάκη-Συλλογή Ε. Φινόπουλου)

Δρ. Εύα Φωτιάδη (Ιστορικός της Τέχνης, PhD University of Amsterdam/St Joost Academy of Fine and Applied Arts, The Netherlands)

Επιστημονικοί Σύμβουλοι ΑΣΚΤ:

Νίκος Δασκαλοθανάσης, Καθηγητής Ιστορίας της Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης (Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης, ΑΣΚΤ)

Ζάφος Ξαγοράρης (Καθηγητής, Τμήμα Εικαστικών Τεχνών, ΑΣΚΤ)

ΤΕΥΧΟΣ #7 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2018

Κυκλοφόρησε το έβδομο τεύχος του περιοδικού Ιστορία της τέχνης (καλοκαίρι 2018). Πρόκειται για το μοναδικό στη χώρα μας περιοδικό ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσανατολισμού με εξειδίκευση στην ιστορία και τη θεωρία της τέχνης από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας. Το περιοδικό, ένα πεδίο ανεξάρτητου επιστημονικού διαλόγου, απευθύνεται ταυτοχρόνως και στο συνεχώς αυξανόμενο κοινό των φιλότεχνων, στους φοιτητές, στους καλλιτέχνες, στους συλλέκτες, στους επαγγελματίες του χώρου (επιμελητές μουσείων, χώρων τέχνης, πολιτιστικών φορέων και ιδρυμάτων) και γενικότερα σε όλους εκείνους που επιθυμούν να προσεγγίσουν τα καλλιτεχνικά φαινόμενα με έναν έγκυρο και ουσιαστικό τρόπο αλλά και να ενημερωθούν κριτικά για τις νέες εκδόσεις, τις επιστημονικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, τις εκθέσεις και τα συνέδρια που πραγματοποιούνται εντός και εκτός Ελλάδας.

Στο τεύχος #7 (Ιούλιος 2018) περιλαμβάνεται καταρχάς ένα θεματικό αφιέρωμα στην εικόνα ως έννοια της ιστορίας και της θεωρίας της τέχνης. Σε αυτό το πλαίσιο μεταφράζονται κείμενα του Hans Belting και του David Freedberg, που προσεγγίζουν ορισμένες από τις πλέον σημαίνουσες όψεις του ζητήματος της αντιμετώπισης της εικόνας από την πλευρά της θεωρίας, της ιστορίας και της μεθοδολογίας της ιστορίας της τέχνης. Δημοσιεύονται επίσης και πρωτότυπα ελληνόγλωσσα άρθρα τα οποία αφορούν από τη μια την ιστοριογραφία του θέματος και από την άλλη τη λειτουργία της εικόνας στη σύγχρονη τέχνη.

Στο παρόν τεύχος επίσης, σε συνέχεια των δημοσιεύσεων πηγών και τεκμηρίων που αφορούν τις πρώιμες βιογραφίες των σημαντικών καλλιτεχνών της δυτικής παράδοσης, παρουσιάζονται τα προοίμια στις τέχνες του σχεδίου από τις μνημειώδεις Vite (1550, 1568) του Giorgio Vasari, o Bίος του Caravaggio από τον Giovanni Baglione (1642) και από τον Giovan Pietro Bellori (1672) καθώς και ο Βίος των αδελφών Ian και Hubrecht van Eyck (1604), από το Βιβλίο των ζωγράφων του επονομαζόμενου «ολλανδού Βαζάρι», Karel van Mander.

Στο ίδιο τεύχος περιλαμβάνεται επίσης η Εισήγηση του Αντρέι Ζντάνoφ στο πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων (1934) η οποία αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο του «αισθητικού» δόγματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Φυσικά, η κριτική αποτίμηση σημαντικών εκθέσεων (μεταξύ άλλων ένα εκτενές κριτικό δοκίμιο για την πολυσυζητημένη documenta 14 που παρουσιάσθηκε στην Αθήνα και το Κάσελ) και η βιβλιοκριτική (μεταξύ άλλων οι πρόσφατες ελληνικές εκδόσεις του σημαντικότερου πονήματος του Maurice Merleau-Ponty Η φαινομενολογία της αντίληψης και του κλασικού έργου του Erwin Panofsky, Γοτθική αρχιτεκτονική και σχολαστικισμός καθώς και οι ιστορικές μεταφράσεις στα ελληνικά γραπτών των Λεονάρντο ντα Βίντσι ‒ Λεόν Μπαττίστα Αλμπέρτι ‒ Αντρέα Πότσο από τον Παναγιώτη Δοξαρά, σε επιμέλεια Παναγιώτη Ιωάννου) αποτελούν, σε ιδιαίτερη έκταση και αυτή τη φορά, ένα από τα πλέον σημαντικά τμήματα του περιοδικού.

Τη διεύθυνση του περιοδικού έχει ο Νίκος Δασκαλοθανάσης, καθηγητής ιστορίας της τέχνης στην ΑΣΚΤ ενώ Συνεργάτες Σύνταξης είναι ο Παναγιώτης Ιωάννου, αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Άννυ Μάλαμα, επιμελήτρια του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.