Μαριάννα Χαριτωνίδου, Αρχιτεκτονικά Σχέδια ως Μηχανισμοί Διερεύνησης (Architectural Drawings as Investigating Devices) #SaveTheDate #bookpresentation

22 Ιανουαρίου 2024, 18:00

Αμφιθέατρο του Goethe-Institut Athen

Ομήρου 14-16 10672 Αθήνα

Σας προσκαλούμε στη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου Αρχιτεκτονικά Σχέδια ως Μηχανισμοί Διερεύνησης (Architectural Drawings as Investigating Devices) της Μαριάννας Χαριτωνίδου που θα λάβει χώρα στο Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε/Goethe-Institut στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου 2024 στις 18:00.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν η συγγραφέας του βιβλίου Μαριάννα Χαριτωνίδου (Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΑΣΚΤ), ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης (Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ), ο Αναστάσιος Κωτσιόπουλος (Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ), ο Λόης Παπαδόπουλος (Ομότιμος Καθηγητής ΠΘ), και ο Δημήτρης Φράγκος (Καθηγητής ΑΠΘ). Θα συντονίσει ο αρχισυντάκτης του ηλεκτρονικού περιοδικού Archetype Μανώλης Οικονόμου

Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο στον εξής ιστότοπο: https://www.routledge.com/Architectural-Drawings-as-Investigating-Devices-Architectures-Changing/Charitonidou/p/book/9781032431109

Για πρόσβαση στην αφίσα της εκδήλωσης σε μορφή pdf: https://thinkthroughdesign.files.wordpress.com/2023/11/here-you-can-download-the-poster-1-1.pdf

Bιβλιοπαρουσίαση: Σχεδιάζοντας και Βιώνοντας την Αρχιτεκτονική (Drawing and Experiencing Architecture), Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε/Goethe-Institut, Αθήνα, 24 Ιανουαρίου 2023

Σας προσκαλούμε στη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου Σχεδιάζοντας και Βιώνοντας την Αρχιτεκτονική (Drawing and Experiencing Architecture) που θα λάβει χώρα στο Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε/Goethe-Institut στην Αθήνα στις 24 Ιανουαρίου 2023 στις 6:00 μμ. Για το βιβλίο θα μιλήσουν η συγγραφέας του βιβλίου Μαριάννα Χαριτωνίδου (Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΑΣΚΤ), ο Ανδρέας Γιακουμακάτος (Καθηγητής ΑΣΚΤ), ο Γεώργιος Ξηροπαΐδης (Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου), ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης (Καθηγητής ΕΜΠ) και ο Αναστάσιος Κωτσιόπουλος (Καθηγητής ΑΠΘ). Θα συντονίσει ο αρχισυντάκτης του ηλεκτρονικού περιοδικού Archetype Μανώλης Οικονόμου.

Μαριάννα Χαριτωνίδου

Σχεδιάζοντας και Βιώνοντας την Αρχιτεκτονική

Η Εξελισσόμενη Σημασία των Κατοίκων της Πόλης κατά τον 20ό αιώνα

Πώς οι έννοιες του παρατηρητή και του χρήστη της αρχιτεκτονικής και του αστικού σχεδιασμού μετασχηματίστηκαν κατά τον 20ό και 21ο αιώνα; Η Μαριάννα Χαριτωνίδου διερευνά πως σχετίζονται οι μεταλλαγές των μέσων αναπαράστασης στην αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό με τη σημασία των κατοίκων της πόλης. Παράλληλα, αναλύει το ενδιαφέρον των Le Corbusier και Ludwig Mies van der Rohe για την προοπτική αναπαράσταση και πως οι αρχιτέκτονες που συνδέονται με την Team Ten αντιλαμβάνονταν τον εξανθρωπισμό της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας. Επίσης, εξετάζει τη σχέση μεταξύ πολιτικής και πολεοδομικού σχεδιασμού κατά τα μεταπολεμικά χρόνια στη σκέψη των Κωνσταντίνου Δοξιάδη και Adriano Olivetti, την αντίληψη του συμμετοχικού σχεδιασμού στο έργο του Giancarlo De Carlo, και τις σχεδιαστικές μέθοδους του Aldo Rossi. Τέλος, αναλύει την επιρροή της αστικής κοινωνιολογίας στην προσέγγιση της Denise Scott Brown και τη δυναμική αντίληψη του χώρου στην θεωρητική και σχεδιαστική πρακτική του Bernard Tschumi.

Έκδοση: 12/2022

350 σελίδες

95 μαυρόασπρες εικόνες

15 έγχρωμες εικόνες  

ISBN 978-3-8394-6488-5

doi: https://doi.org/10.1515/9783839464885

Πληροφορίες: 

Μαριάννα Χαριτωνίδου m.charitonidou@icloud.com

Brief Bio & Contact

Αμφιθέατρο του 

Goethe-Institut Athen

24 Ιανουαρίου 2023 

6:00 μμ

Ομήρου 14-16 

10672 Αθήνα

Για ηλεκτρονική πρόσβαση στο βιβλίο:

https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783839464885/html

Για παραγγελίες του βιβλίου: https://www.transcript-publishing.com/978-3-8376-6488-1/drawing-and-experiencing-architecture/

Δελτίο Τύπου

ΤΕΥΧΟΣ #11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 [ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2022]

*just published! 🎈

Εικόνα εξωφύλλου: Taring Padi, Λαϊκή δικαιοσύνη,
Κάσελ, documenta 15, 20 Ιουνίου 2022 (AFP).

[*Corpus; abstracts #11]

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ #11

Περιοδικό

Ιστορία της Τέχνης

Corpus

Σταύρος Αλιφραγκής

Ανακατασκευές της ιδανικής σοσιαλιστικής πόλης του μέλλοντος: αρχιτεκτονική, κινούμενη εικόνα και θεωρία του σχεδιασμού στην ΕΣΣΔ του Μεσοπολέμου

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί μια ερμηνεία της κινηματογραφικής εικονογραφίας της πόλης στο έργο του Ντίζγκα Βέρτοφ Ο Άνθρωπος με την Κινηματογραφική Μηχανή (ΕΣΣΔ, 1929), με ταυτόχρονη αντιπαράθεση της ρητορικής της εποχής περί αστικών κέντρων στην ΕΣΣΔ. Υποστηρίζεται ότι ο κινηματογράφος του Βέρτοφ επιδιώκει να αρθρώσει έναν συνεκτικό λόγο γύρω από το φαινόμενο της πόλης, επεξεργαζόμενος έμμεσα στοιχεία από την αντιπαράθεση αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων πάνω σε ζητήματα χωροταξικής οργάνωσης και αστικής ανάπτυξης. Στο δίλημμα «πόλη vs μη-πόλη», ο Βέρτοφ πρότεινε ένα υβριδικό μοντέλο αστικότητας, συνθέτοντας το καλειδοσκοπικό πορτραίτο της ιδανικής, σοσιαλιστικής πόλης του μέλλοντος μέσα από αποσπασματικά ψήγματα πόλεων του παρόντος και του παρελθόντος.

Ο Σταύρος Αλιφραγκής είναι αρχιτέκτων μηχανικός. Ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (2004-2009), με θέμα την αναπαράσταση της ιδανικής σοσιαλιστικής πόλης στον κινηματογράφο του Ντζίγκα Βέρτοφ και τη μεταδιδακτορική του έρευνα στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με θέμα τη δημιουργία βάσεων δεδομένων κινούμενης εικόνας και ήχου για την πόλη. [sa346@otenet.gr]

Ευγενία Αλεξάκη

Εκθέσεις που έγραψαν τη δική τους ιστορία (της τέχνης). Πολιτικές της μνήμης και τεχνοϊστορικά αφηγήματα στην πρώτη documenta

Η ιστοριογραφία των πρώτων εκθέσεων της documenta είχε, μέχρι πρόσφατα, επικεντρωθεί στο ρόλο της σε σχέση με την εδραίωση της νεοσύστατης Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Δυτική Γερμανία) καθώς και στο πώς η documenta λειτούργησε ως ένα κατεξοχήν εργαλείο της πολιτιστικής πολιτικής των ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο. Παρόλο που η πρώτη documenta (1955) είχε προβληθεί ως η έκθεση «Stunde Null», ως η εκδήλωση που είχε σκοπό να αποκαταστήσει το καθεστώς των τεχνών που είχαν καταστραφεί από το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς (1933-1945), ο δυτικογερμανικός μύθος της «Stunde Null» δεν είχε αμφισβητηθεί όσον αφορά ειδικά την documenta και οι βιογραφίες ορισμένων από τους ιδρυτές της παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες και ασύνδετες με τον ρόλο που μπορεί να διαδραμάτισαν στη διαμόρφωση και καθιέρωση μιας από τις πιο επιδραστικές διεθνείς διοργανώσεις σύγχρονης τέχνης. Με φόντο τη συνεχιζόμενη έρευνα σχετικά με το ναζιστικό παρελθόν ορισμένων από τους πρωταγωνιστές των πρώτων εκδηλώσεων της documenta, μια έρευνα που κυριάρχησε στην πρόσφατη έκθεση του Γερμανικού Ιστορικού Μουσείου με τίτλο «documenta. Politics and Art (Deutsches Historisches Museum, Βερολίνο, 18 Ιουνίου 2021 – 9 Ιανουαρίου 2022)», το παρόν άρθρο εξετάζει τι είδους ιστορία της τέχνης παρουσιάστηκε το 1955, δέκα χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Κάσελ της Δυτικής Γερμανίας. Ποιοι καλλιτέχνες, και όχι μόνο καλλιτέχνες, έγραψαν αυτή την ιστορία; Τίνος η ιστορία ξεχάστηκε; Ποια είναι τα «ντοκουμέντα» και ποιοι οι μύθοι πίσω από τα έργα τέχνης που παρουσιάστηκαν σε αυτή την ιστορική έκθεση; Και ποιες πολιτικές/ιδεολογικές, καλλιτεχνικές, θεσμικές ή ακόμη και προσωπικές παράμετροι καθόρισαν τις ιστορικές αφηγήσεις της τέχνης των πρώτων εκδόσεων της documenta και πώς αυτές με τη σειρά τους επηρέασαν τις κύριες εκδοχές της ιστορίας της γερμανικής τέχνης του 20ού αιώνα και του ευρωπαϊκού μοντερνισμού;

Η Ευγενία Αλεξάκη είναι διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης του Freie Universität Berlin. Εργάζεται ως διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ως υπότροφος του Ιδρύματος Fulbright πραγματοποίησε έρευνα σε ζητήματα κριτικού οπτικού γραμματισμού (visual literacy) στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Η τρέχουσα έρευνά της επικεντρώνεται στον ρόλο της τέχνης στη διεργασία του επώδυνου και τραυματικού ιστορικού παρελθόντος και σε σύγχρονες καλλιτεχνικές προτάσεις μνημόνευσης του Ολοκαυτώματος και των ναζιστικών εγκλημάτων. Από το 2020 έχει την επιμέλεια του εικαστικού-ερευνητικού σχεδίου της Άρτεμης Αλκαλάη «Έλληνες Εβραίοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος». [eugeniaalexaki@yahoo.gr]

Άννα Αδρασκέλα

“Ut pictura poesis”: λόγος και εικόνα στη γαλλική θεωρία της τέχνης του 18^ου αιώνα

Η εναρκτήρια φράση της Ποιητικής του Οράτιου, «Ut pictura poesis», υπήρξε αντικείμενο διαφορετικών ερμηνειών και επί αιώνες αποτέλεσε τη βάση μίας διαμάχης ανάμεσα στον λόγο και την εικόνα η οποία είχε σημαίνουσες συνέπειες για την ιστορία και τη θεωρία της τέχνης. Στο παρόν κείμενο θα εξεταστούν ορισμένες όψεις αυτής της διαμάχης με σημείο εστίασης την περί τέχνης συζήτηση στη Γαλλία τον 18^ο αιώνα ενώ θα επισημανθεί και το ιστορικό όριο τούτης της αντιπαράθεσης, την ίδια ακριβώς περίοδο.

Η Άννα Αδρασκέλα είναι υποψήφια διδάκτωρ στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ιστορία και ιστοριογραφία της τέχνης. [anadraskela@yahoo.gr]

Matthew Rampley, A Legacy of Empire? Art and Architecture in Central Europe after 1918 #lecture #savethedate

Παρασκευή, 17 Μαΐου 2019, 6 μμ

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Αμφιθέατρο ‘ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΖΕΡΒΑΣ’
Λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα

Διάλεξη του καθηγητή Matthew Rampley
Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης στο University of Birmingham,
Art History Faculty Member, Masaryk University

A Legacy of Empire? Art and Architecture in Central Europe after 1918

Η διάλεξη θα δοθεί στα αγγλικά

Είσοδος ελεύθερη

Mark Crinson – Πρόγραμμα Διαλέξεων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων #lectures

MARK CRINSON, Καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Birkbeck, University of London, Πρόεδρος του European Architectural History Network

Πρόγραμμα διαλέξεων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

The East is a Career: Postcolonial Theory and Architectural History

Τρίτη 16 Απριλίου 2019, 6μμ

Αμφιθέατρο Δάκαρη

Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

 

Devil’s Darkness: Pollution and Architecture in the ‘First Industrial City’

Τετάρτη 17 Απριλίου 2019, 12:00

Αμφιθέατρο Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου

Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Mark Crinson, Babel as Modernism #lecture #invitation #asfa #eeit

Babel as Modernism

ΔΙΑΛΕΞΗ

του καθηγητή Mark Crinson

Καθηγητή Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Birkbeck, University of London

Πρόεδρο του European Architectural History Network

 

Πέμπτη, 11 Απριλίου 2019 στις 7 μ.μ.

 

Αμφιθέατρο Νέας Βιβλιοθήκης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Πειραιώς 256

Είσοδος ελεύθερη – Η διάλεξη θα δοθεί στα αγγλικά

 

Η Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (ΕΕΙΤ), σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρία και Ιστορία της Τέχνης» του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, έχουν τη χαρά να φιλοξενούν τον καθηγητή Mark Crinson, Καθηγητή Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Birkbeck, University of London, στο πλαίσιο των τακτικών ομιλιών/σεμιναρίων που διοργανώνει η ΕΕΙΤ με προσκεκλημένους ιστορικούς της τέχνης διεθνούς κύρους.

Ο καθηγητής Crinson, στη διάλεξή του, με θέμα Babel as Modernism, θα υποστηρίξει ότι οι επιπτώσεις της ηθικής του διεθνισμού –οι προσδοκίες, οι αποτυχίες, οι διάφορες εκφάνσεις του– για τη μοντέρνα αρχιτεκτονική, έχουν παραμεληθεί εδώ και πολύ καιρό από τους ιστορικούς της αρχιτεκτονικής. Στο βιβλίο του, Ξαναχτίζοντας τη Βαβέλ: Μοντέρνα Αρχιτεκτονική και Διεθνισμός, που εκδόθηκε το 2017, ανανέωσε το ενδιαφέρον για αυτή τη σχέση, υποστηρίζοντας τόσο την κεντρική σημασία του διεθνισμού για τον μοντερνισμό, όσο και την επικαιρότητά του.

Σε αυτή τη διάλεξη θα εξετάσει μια μορφή διεθνισμού στην αρχιτεκτονική, που αποκαλεί «Σειριακή διάταξη», η οποία υποστηρίζει ότι αποτέλεσε κατεξοχήν υπόδειγμα για τη Λεωφόρο των Εθνών στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1900. Παρόλο που το υλικό αυτό είναι γνωστό, πρόθεσή του είναι να το εξετάσει με μια διαφορετική ματιά· αρχικά ως μία «δομή-αποκύημα της φαντασίας» (‘fantasy structure’), στη συνέχεια να παρουσιάσει πώς υιοθετήθηκε από το μοντέρνο κίνημα που αναδύθηκε τη δεκαετία του 1920 και να τονίσει τη στενή σχέση που είχε με τη διεθνή αποστολή διακυβέρνησης που χαρακτήριζε την Κοινωνία των Εθνών. Θα επιχειρηματολογήσει ότι η «Σειριακή διάταξη» μεταφέρθηκε στον μοντερνισμό, αν και με διαφορετική μορφή, χωρίς την ίδια αντίληψη του ιστορικού χρόνου και σίγουρα χωρίς την επιφανειακότητα των εκλεκτικιστικών εθνικών ταυτοτήτων, αλλά με παρόμοια αίσθηση εθνικής αντιπροσώπευσης και κατάρρευσης του γεωγραφικού χώρου.

Θα προηγηθεί παρουσίαση και εισαγωγή στο έργο του ομιλητή από τους:

Ανδρέα Γιακουμακάτο (Καθηγητή Αρχιτεκτονικής, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών)

Άρη Σαραφιανό (Επικ. Καθηγητή Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Τέχνης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων).

 

Ο Mark Crinson είναι Καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Birkbeck, University of London, όπου και διευθύνει το Architecture Space and Society Centre. Έχει δημοσιεύσει αρκετά βιβλία: Empire Building: Victorian Architecture and Orientalism (1996), Modern Architecture and the End of Empire (2003), Stirling and Gowan: Architecture from Austerity to Affluence (2012), Rebuilding Babel: Modern Architecture and Internationalism (2017), Alison and Peter Smithson (2018), και (με τον Richard J. Williams), The Architecture of Art History (2018). Αυτή την περίοδο εργάζεται σε μια μελέτη για το Μάντσεστερ στον 19ο αιώνα, με τον προσωρινό τίτλο After Shock: Architecture and Image in the First Industrial City. Είναι Πρόεδρος του European Architectural History Network.

 

Και μία σύντομη πληροφόρηση για τη συνοδευτική εκδήλωση/ενημέρωση για το EAHN πριν από την κυρίως ομιλία στο foyer

Ο Mark Crinson ως Πρόεδρος του European Architectural History Network θα κάνει μια σύντομη παρουσίαση για το δίκτυο, τους σκοπούς του και πώς μπορεί να γίνει κάποιος μέλος. Θα αναφερθεί, ακόμα, στα συνέδρια που οργανώνει το δίκτυο, τις διάφορες ομάδες ειδικού ενδιαφέροντος και στο περιοδικό Architectural Histories.

 

Για περισσότερες πληροφορίες:

Κωνσταντίνος Ι. Στεφανής

Εmail: stefanis@benaki.gr και info@eeit.org

ΤΕΥΧΟΣ #7 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2018

Κυκλοφόρησε το έβδομο τεύχος του περιοδικού Ιστορία της τέχνης (καλοκαίρι 2018). Πρόκειται για το μοναδικό στη χώρα μας περιοδικό ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσανατολισμού με εξειδίκευση στην ιστορία και τη θεωρία της τέχνης από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας. Το περιοδικό, ένα πεδίο ανεξάρτητου επιστημονικού διαλόγου, απευθύνεται ταυτοχρόνως και στο συνεχώς αυξανόμενο κοινό των φιλότεχνων, στους φοιτητές, στους καλλιτέχνες, στους συλλέκτες, στους επαγγελματίες του χώρου (επιμελητές μουσείων, χώρων τέχνης, πολιτιστικών φορέων και ιδρυμάτων) και γενικότερα σε όλους εκείνους που επιθυμούν να προσεγγίσουν τα καλλιτεχνικά φαινόμενα με έναν έγκυρο και ουσιαστικό τρόπο αλλά και να ενημερωθούν κριτικά για τις νέες εκδόσεις, τις επιστημονικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, τις εκθέσεις και τα συνέδρια που πραγματοποιούνται εντός και εκτός Ελλάδας.

Στο τεύχος #7 (Ιούλιος 2018) περιλαμβάνεται καταρχάς ένα θεματικό αφιέρωμα στην εικόνα ως έννοια της ιστορίας και της θεωρίας της τέχνης. Σε αυτό το πλαίσιο μεταφράζονται κείμενα του Hans Belting και του David Freedberg, που προσεγγίζουν ορισμένες από τις πλέον σημαίνουσες όψεις του ζητήματος της αντιμετώπισης της εικόνας από την πλευρά της θεωρίας, της ιστορίας και της μεθοδολογίας της ιστορίας της τέχνης. Δημοσιεύονται επίσης και πρωτότυπα ελληνόγλωσσα άρθρα τα οποία αφορούν από τη μια την ιστοριογραφία του θέματος και από την άλλη τη λειτουργία της εικόνας στη σύγχρονη τέχνη.

Στο παρόν τεύχος επίσης, σε συνέχεια των δημοσιεύσεων πηγών και τεκμηρίων που αφορούν τις πρώιμες βιογραφίες των σημαντικών καλλιτεχνών της δυτικής παράδοσης, παρουσιάζονται τα προοίμια στις τέχνες του σχεδίου από τις μνημειώδεις Vite (1550, 1568) του Giorgio Vasari, o Bίος του Caravaggio από τον Giovanni Baglione (1642) και από τον Giovan Pietro Bellori (1672) καθώς και ο Βίος των αδελφών Ian και Hubrecht van Eyck (1604), από το Βιβλίο των ζωγράφων του επονομαζόμενου «ολλανδού Βαζάρι», Karel van Mander.

Στο ίδιο τεύχος περιλαμβάνεται επίσης η Εισήγηση του Αντρέι Ζντάνoφ στο πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων (1934) η οποία αποτελεί το ιδρυτικό κείμενο του «αισθητικού» δόγματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Φυσικά, η κριτική αποτίμηση σημαντικών εκθέσεων (μεταξύ άλλων ένα εκτενές κριτικό δοκίμιο για την πολυσυζητημένη documenta 14 που παρουσιάσθηκε στην Αθήνα και το Κάσελ) και η βιβλιοκριτική (μεταξύ άλλων οι πρόσφατες ελληνικές εκδόσεις του σημαντικότερου πονήματος του Maurice Merleau-Ponty Η φαινομενολογία της αντίληψης και του κλασικού έργου του Erwin Panofsky, Γοτθική αρχιτεκτονική και σχολαστικισμός καθώς και οι ιστορικές μεταφράσεις στα ελληνικά γραπτών των Λεονάρντο ντα Βίντσι ‒ Λεόν Μπαττίστα Αλμπέρτι ‒ Αντρέα Πότσο από τον Παναγιώτη Δοξαρά, σε επιμέλεια Παναγιώτη Ιωάννου) αποτελούν, σε ιδιαίτερη έκταση και αυτή τη φορά, ένα από τα πλέον σημαντικά τμήματα του περιοδικού.

Τη διεύθυνση του περιοδικού έχει ο Νίκος Δασκαλοθανάσης, καθηγητής ιστορίας της τέχνης στην ΑΣΚΤ ενώ Συνεργάτες Σύνταξης είναι ο Παναγιώτης Ιωάννου, αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Άννυ Μάλαμα, επιμελήτρια του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #7

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #7

Περιοδικό

Ιστορία της Τέχνης

 

CORPUS *Ιστορία της τέχνης και θεωρία της εικόνας

 

Λία Γυιόκα, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιστορίας και θεωρίας της τέχνης, ΑΠΘ

«Σημειώσεις για την Bildwissenschaft»

Hans Belting, ομότιμος καθηγητής ιστορίας της τέχνης και θεωρίας των μέσων, Hochschule für Gestaltung Karlsruhe

«Προς μια ανθρωπολογία της εικόνας»

Μετάφραση: Μαριάννα Καράλη, υποψήφια διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

David Freedberg, καθηγητής ιστορίας της τέχνης και διευθυντής της Italian Academy for Advanced Studies in America, Columbia University

«Τέχνη και εικονομαχία, 1525-1580: η περίπτωση των Βορείων Κάτω Χωρών»

Μετάφραση: Γιάννης Καραδήμας, Άλκηστις Κοντοπούλου, Σοφία Χρυσαφοπούλου, μεταπτυχιακοί φοιτητές ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

Ελπίδα Καραμπά, διδάσκουσα ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

«Το μουσείο ως πεδίο μάχης και άλλες ιστορίες για την εικόνα»

 

ΠΗΓΕΣ / ΤΕΚΜΗΡΙΑ [Σε αυτό το τμήμα του περιοδικού δημοσιεύονται γραπτά τεκμήρια, εκδομένα ή ανέκδοτα, που υπέχουν θέση πρωτότυπης πηγής για την ιστορία της τέχνης. Εδώ θα περιλαμβάνεται λοιπόν ενδεικτικά «από τη μια, ένα παλαιότερο σώμα κειμένων περί τέχνης όπως τεχνικές οδηγίες για καλλιτέχνες, εγχειρίδια και οδηγούς για ειδήμονες, βιογραφίες καλλιτεχνών και κείμενα θεωρίας της τέχνης πριν από τη συγκρότηση μιας επιστημονικής ιστορίας της τέχνης [Kunstwissenschaft] και, από την άλλη, νεότερα περί τέχνης γραπτά, στο μέτρο που δεν διεκδικούν επιστημονικο-ακαδημαϊκό καθεστώς» [1] . Τα δημοσιευμένα τεκμήρια –όταν είναι ξενόγλωσσα– παρουσιάζονται σε ελληνική απόδοση ενώ τα αδημοσίευτα μεταγράφονται ή/και μεταφράζονται. Η δημοσίευση ή/και η μετάφραση των τεκμηρίων πραγματοποιείται με την ευθύνη της Σύνταξης, συνοδεύεται από σύντομη εισαγωγή και, όταν κρίνεται απαραίτητο, από πραγματολογικές παρατηρήσεις. Ο στόχος της δημοσίευσης των πηγών και των τεκμηρίων είναι διττός: από τη μια συλλέγεται ένα σώμα κειμένων χρήσιμων για την έρευνα ή τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης και από την άλλη δίνεται ένα έναυσμα για την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος γύρω από ζητήματα που τις περισσότερες φορές, τουλάχιστον στη χώρα μας, δεν έχουν επαρκώς συζητηθεί.]

1. E. H. Gombrich, “Kunstliteratur” στο Atlantisbuch der Kunst: eine Enzyklopädie der bildendenKünste, Ζυρίχη, Atlantis Verlag, 1952, σσ. 665-679, αγγλ. μτφρ. Max Marmor, “The literature of art”, Art Documentation, 11, (1), Άνοιξη 1992, σσ. 3-8, το παράθεμα σ. 3.

 

Giorgio Vasari Οι Βίοι του Giorgio Vasari. Εισαγωγή στις τρεις τέχνες του σχεδίου: αρχιτεκτονική (1550, 1568)

Μετάφραση: Παναγιώτης Ιωάννου

Giovanni Baglione O Bίος του Michelangelo da Caravaggio, ζωγράφου (1642)

Μετάφραση: Παναγιώτης Λαγός, υποψήφιος διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Giovan Pietro Bellori Ο Bίος του Michelangelo Merigi da Caravaggio, ζωγράφου (1672)

Μετάφραση: Ειρήνη Κάμπρα, μεταπτυχιακή φοιτήτρια ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

Karel van Mander Το Βιβλίο των ζωγράφων: αφιέρωση του συγγραφέα

O Βίος των αδελφών Ian και Hubrecht van Eyck, ζωγράφων από το Μαεσάικ (1604)

Μετάφραση από τα ολλανδικά: Μίνα Καρατζά, μεταπτυχιακή φοιτήτρια ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

Αντρέι Ζντάνoφ Εισήγηση στο πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων (1934)

Μετάφραση από τα ρωσικά: Άντα Διάλλα, αναπληρώτρια καθηγήτρια ευρωπαϊκής ιστορίας, ΑΣΚΤ

Μεταγραφή-διορθώσεις: Ξένια Μαρλίτση, μεταπτυχιακή φοιτήτρια ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ

 

 

ΒΙΒΛΙΑ

Σύλβια Σολακίδη, υποψήφια διδάκτωρ, Centre for Performance Philosophy, University of Surrey

Maurice Merleau–Ponty, Η φαινομενολογία της αντίληψης

Κωνσταντίνος Βασιλείου, διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne

Erwin Panofsky, Γοτθική αρχιτεκτονική και σχολαστικισμός

Ευγενία Δρακοπούλου, διευθύντρια ερευνών βυζαντινής και νεώτερης αρχαιολογίας και τέχνης, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Λεονάρντο ντα Βίντσι ‒ Λεόν Μπαττίστα Αλμπέρτι ‒ Αντρέα Πότσο, Διά την Ζωγραφίαν: οι πρώτες μεταφράσεις κειμένων τέχνης από τον Παναγιώτη Δοξαρά

Άννυ Μάλαμα

Κώστας Τσιαμπάος, Αμφίθυμη νεωτερικότητα. 9 + 1 κείμενα για τη μοντέρνα αρχιτεκτονική

Μαρία-Κυβέλη Μαυροκορδοπούλου, υποψήφια διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Centre Georg Simmel, École des hautes études en sciences sociales

Χάρης Σαββόπουλος, Η τέχνη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο / 1940-1960

Νίκος Καζέρος

Ανδρέας Γιακουμακάτος (επιμ.), Ελληνική αρχιτεκτονική στον 20ό και 21ο αιώνα: ιστορία – θεωρία – κριτική

 

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Σωτήρης Μπαχτσετζής, επίκουρος καθηγητής ιστορίας της τέχνης, Deree ‒ The American College of Greece

documenta14: LEARNING FROM ATHENS

Αθήνα – Κάσελ

8 Απριλίου – 17 Σεπτεμβρίου 2017

 

Σπύρος Πετριτάκης, υποψήφιος διδάκτωρ ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η πάλη των φύλων: από τον Franz von Stuck στη Frida Kahlo

[GESCHLECHTERKAMPF. FRANZ VON STUCK BIS FRIDA KAHLO]

Städel Museum, Φρανκφούρτη επί του Μάιν

24 Νοεμβρίου – 19 Μαρτίου 2017

 

Χριστόφορος Μαρίνος, υποψήφιος διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ: 1950-1974

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων 

24 Ιανουαρίου – 12 Μαρτίου 2017

 

 

© κειμένων: εκδόσεις futura / οι συγγραφείς

Με εξαίρεση τη χρήση αποσπασμάτων υπό την προϋπόθεση της ρητής αναφοράς της πηγής, δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση/αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος του περιοδικού χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη.      

 

 

#docomomo #callforpapers

ΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΗΝ ‘ΕΛΛΗΝΙΚΗ’ ΦΥΣΗ

#callforpapers

Η ελληνική ομάδα εργασίας του DO.CO.MO.MO. και η Σχολή Αρχιτεκτόνων Mηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης συνδιοργανώνουν επιστημονική συνάντηση με θέμα: Tο μοντέρνο βλέμμα στην ‘ελληνική’ φύση. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στα Χανιά στις 25-26 Μαΐου 2018.

Ένα μεγάλο μέρος της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα αναπτύχθηκε μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον με ιδιαίτερη ταυτότητα. Έλληνες αλλά και ξένοι αρχιτέκτονες δημιούργησαν έργα αναπτύσσοντας έναν γόνιμο διάλογο με τη φύση, κάποιες φορές αντιπαρατιθέμενοι σε αυτήν ενώ κάποιες άλλες «κατασκευάζοντάς» την, επιχειρώντας την σχεδιαστική αναπαράστασή της.

Κάθε συνάντηση όμως της αρχιτεκτονικής με τη φύση, βασισμένη στην ιδέα ότι ο άνθρωπος είναι ικανός να τη «βελτιώσει», δεν είναι τίποτα άλλο από έκφραση αξιών και ιδεών. Το ζήτημα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ελλάδα καθότι το ελληνικό τοπίο πέραν της αισθητικής ιδιαιτερότητάς του διαθέτει ευρύτερο ιδεολογικό βάρος μέσω των φιλοσοφικών ιδεών που έχουν διατυπωθεί γι αυτό. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί η προσπάθεια απόδοσης του ορισμού της «ελληνικότητας» μέσω ενός γεωμορφολογικού ντετερμινισμού με αναφορά στο ελληνικό τοπίο.

Η σχέση αρχιτεκτονικής και ελληνικής φύσης εμφανίζει πολλαπλότητα θεωρώντας τη φύση ως μυθολογικό τόπο αλλά και συμβολικό χώρο, ως γεωλογική μορφολογία αλλά και τοπιακή κλίμακα, ως ενεργειακό πόρο αλλά και κατασκευαστικό υλικό, ως οικολογική συνείδηση αλλά και βιομορφική αναφορά. Παράλληλα αναδεικνύει την αντίθεση του άστεως με την ύπαιθρο, θεωρώντας την μέρος της φύσης.

Σε μια εποχή κατά την οποία η διεθνής βιβλιογραφία επιχειρεί να αναδείξει την οργανική σύνδεση της μοντέρνας αρχιτεκτονικής με τη φύση και με δεδομένες τις σύγχρονες προκλήσεις που θέτει η σχέση φύσης και τουρισμού στην Ελλάδα, η επιστημονική συνάντηση με θέμα ‘Το μοντέρνο βλέμμα στην ‘ελληνική’ φύση’ έχει ως στόχο να αναδείξει τον διάλογο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα με την ελληνική φύση μέσα από δύο θεματικούς άξονες:

α. Κοιτάζοντας προς τη φύση – Σχεδιάζοντας με τη φύση.

Από την ‘συναισθηματική τοπογραφία’ του Δ. Πικιώνη και τον λόγο για το κτίσμα που ‘φυτρώνει’ του Α. Κωνσταντινίδη έως τις πολεμικές παρεμβάσεις υπέρ του ελληνικού τοπίου του Α. Προβελέγγιου και τις τοπιακές-οικιστικές ουτοπίες του Τ. Ζενέτου, το φυσικό στοιχείο εμφανίζεται ως βασικό συστατικό με ιστορική και πολιτισμική, αν όχι οντολογική, σημασία. Το σπίτι διακοπών μπροστά στην θάλασσα στην Ανάβυσσο του Α. Κωνσταντινίδη, το αναψυκτήριο δίπλα στο ποτάμι στην Κρύα του Α. Π. Βενετά, το ορεινό συγκρότημα του Δ. Πικιώνη στο Περτούλι και το αγρόκτημα ‘Sparoza’ του J. Soltan στην Παιανία είναι μερικά μόνο από τα έργα που συγκροτήθηκαν εξαρχής σε σχέση με το φυσικό στοιχείο.

Με ποιούς τρόπους οι μοντέρνοι αρχιτέκτονες μίλησαν για τη φύση; Πώς εμφανίστηκε η φύση στον αρχιτεκτονικό θεωρητικό λόγο και γιατί; Πως η αρχιτεκτονική συνδέθηκε με αυτήν; Σε ποιόν βαθμό και με ποιούς τρόπους η αρχιτεκτονική ‘επανανασχεδίασε’ τη φύση; Πώς η ιδιαιτερότητα της ελληνικής φύσης, ως αισθητική του τοπίου αλλά και ως φιλοσοφική ιδέα, διαφοροποίησε την σχέση μοντέρνας αρχιτεκτονικής και φύσης από τις διεθνείς τάσεις;

β. Η μοντέρνα αρχιτεκτονική τοπίου και η ελληνική φύση.

Αν και η παράδοση της αρχιτεκτονικής τοπίου στον ελληνικό χώρο είναι σαφώς περιορισμένη, μπορεί ωστόσο κανείς να αναγνωρίσει κάποιες ενδιαφέρουσες προσπάθειες σχεδιασμού: Η εμβληματική διαμόρφωση του Φιλοπάππου του Δ. Πικιώνη και το πράσινο των ξενοδοχείων Ξενία ανά την Ελλάδα, ο εντυπωσιακός ‘Κήπος Διομήδη’ της H. Hammerbacher και το αφαιρετικό πολεμικό κοιμητήριο Φαλήρου του L. de Soissons, δίνουν ένα στίγμα των διαφορετικών προθέσεων και προσεγγίσεων της μοντέρνας ματιάς στο ελληνικό τοπίο.

Ποιά άλλα πρόσωπα και έργα αρχιτεκτονικής τοπίου στην Ελλάδα του μοντέρνου θα μπορούσαν να αναδειχθούν ως σημαντικά; Ποιές οι αρχές, αξίες και ποιότητες αυτής της αρχιτεκτονικής τοπίου; Ποιές οι επιρροές της και οι αναφορές της; Πώς εισάγεται η ιστορία και η παράδοση του τόπου στο σχεδιασμένο τοπίο;

Θα επιλεγούν για παρουσίαση εισηγήσεις οι οποίες βασίζονται σε πρωτότυπη ιστορική τεκμηρίωση ή/και θεωρητική έρευνα. Θα δοθεί προτεραιότητα σε προτάσεις οι οποίες φέρνουν στο φως αδημοσίευτο αρχειακό υλικό, αναδεικνύουν άγνωστα ή λίγο γνωστά έργα, θέματα και πρόσωπα, καθώς και σε προτάσεις οι οποίες εισάγουν νέα ερμηνευτικά εργαλεία κατανόησης της σχέσης της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα με το φυσικό περιβάλλον και το σχεδιασμένο τοπίο.

Σας καλούμε να μας στείλετε έως τις 10/11/2017 τίτλο, περίληψη (έως 200 λέξεις) και ένα σύντομο βιογραφικό σας (έως 100 λέξεις) στο email: docomomogreece@gmail.com

Οι εισηγητές/τριες οι οποίοι/ες θα επιλεγούν για παρουσίαση θα ενημερωθούν μέσω email έως τις 2/2/2018. Μέρος των εισηγήσεων θα συμπεριληφθεί, μετά από επιλογή, στον επόμενο συλλογικό τόμο της σειράς «Τετράδια του Μοντέρνου».

Επιστημονική επιτροπή:

Κώστας Τσιαμπάος

Επίκουρος Καθηγητής

Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ

Συντονιστής docomomo Greece

Αμαλία Κωτσάκη

Επίκουρη Καθηγήτρια

Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης

Οργανωτική επιτροπή:

Κώστας Τσιαμπάος ΕΜΠ

Αμαλία Κωτσάκη ΠΚ

Πανίτα Καραμανέα ΠΚ

Μαρία Νοδαράκη ΕΜΠ

http://www.docomomo.gr