Ιστορία της τέχνης: Ευρετήριο περιεχομένων τευχών 1-9 #index [pdf]
Περιεχόμενα τευχών 1-9 #index
Υποβολή σχολίου
Category Archives: ΤΕΥΧΟΣ #4
[*Editorial #4]
EDITORIAL #4
Περιοδικό
Ιστορία της Τέχνης
Λέγεται συχνά ότι σε περιόδους μεγάλων κοινωνικών εντάσεων παράγονται σημαντικά έργα στο πεδίο του πολιτισμού. Το φαινόμενο αυτό ερμηνεύεται εξίσου συχνά μέσω μιας αναγωγής στην «πύκνωση» του ιστορικού χρόνου ως αποτέλεσμα της βίαιης κίνησης της ιστορίας, τούτης της «θύελλας που πνέει από τη μεριά του παραδείσου» την οποία, όπως γράφει ο Walter Benjamin, «εμείς αποκαλούμε πρόοδο». Είναι πιθανό. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε αυτές τις περιόδους της έντασης, οι άνθρωποι αναγκάζονται κυρίως να τοποθετηθούν, να πάρουν θέση. Στο παρόν τεύχος λοιπόν δημοσιεύονται τρία εκτενή κείμενα για έργα που ακριβώς, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, παίρνουν θέση σε μια ιδιαιτέρως φορτισμένη περίοδο του 20ού αιώνα, τη δεκαετία 1935-1945. Η Guernica του Picasso φιλοτεχνείται το 1937 για να καταγγείλει τη φασιστική θηριωδία, το δοκίμιο του Benjamin «Το έργο τέχνης την εποχή της δυνατότητας της τεχνικής του αναπαραγωγής» δημοσιεύεται το 1936 για να υποστηρίξει την ανάδυση μιας νέας, «προλεταριακής», τέχνης, οι Νικόλαος Κάλας και André Breton κατασκευάζουν τη Σκακιέρα από καθρέφτη και κρασί το 1944 για να μιλήσουν, αμφίσημα, για τα κυνικά «παιχνίδια» της πολεμικής στρατηγικής. Τα έργα αυτά εμπλούτισαν την ιστορία και τη θεωρία της τέχνης –και φυσικά ολόκληρη την εποχή μας– επειδή ακριβώς εγκλείουν στο εσωτερικό τους έναν, έστω, «κόκκο αλήθειας» σε σχέση με τις δραματικές εντάσεις της περιόδου που τα γέννησε. Το υπογραμμίζουν δεόντως τα κείμενα που, στο ανά χείρας τεύχος, τα παρουσιάζουν κριτικά, αν και από εντελώς διαφορετική σκοπιά.
Στο παρόν τεύχος περιλαμβάνονται επίσης μια αποτίμηση του έργου της πρωτοπόρου αμερικανίδας ιστορικού τέχνης Linda Nochlin, μια εκτενής αναφορά στα σωματεία εικαστικών τεχνών που λειτούργησαν στην Ελλάδα ως πυλώνες της καλλιτεχνικής δραστηριότητας την προπολεμική αλλά και την πρώτη μεταπολεμική περίοδο, ένα κείμενο για την επίδραση της μινωικής και μυκηναϊκής τέχνης στο ελάχιστα έως τώρα μελετημένο έργο του αρχιτέκτονα Νικόλαου Ζουμπουλίδη, μια ενδελεχής εξέταση του αγιογραφικού έργου του Θεόφιλου σε σχέση με τη δημοσίευση έξι εικόνων στον κατάλογο της έκθεσης του Τελλογλείου Τιμή στον Tériade, μια Αναφορά του αστυνομικού επιθεωρητή για τη δραστηριότητα του Picasso στο Παρίσι (1901), το κείμενο του αμερικανού καλλιτέχνη Barnett Newman για την έννοια του Υψηλού (1948), το περίφημο, αν και μάλλον άγνωστο, Άσμα του Giotto για την πενία, μια κριτική επισκόπηση των εκδόσεων και των μεταφράσεων των Βίων του Vasari και βιβλιογραφικές πληροφορίες για τις περί τέχνης πηγές της αρχαιότητας.
Το βιβλίο του Α. Richard Turner και του Άλκη Χαραλαμπίδη για την Αναγέννηση στην Ιταλία, μια ανθολογία με μεταφρασμένα περί τέχνης κείμενα από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα σε επιμέλεια του Κωνσταντίνου Βασιλείου και η Ιστορία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής του Josep-Maria Montaner, παρουσιάζονται στη συνέχεια στη «στήλη» της βιβλιοκριτικής. Το τεύχος ολοκληρώνεται με πέντε τεχνοκριτικά κείμενα για την έκθεση του Καζιμίρ Μαλέβιτς στην Tate Modern του Λονδίνου, του Michelangelo Pistoletto στο Παλαιό Ελαιουργείο της Ελευσίνας, του Θεόδωρου Ράλλη στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, την αφιερωματική Τιμή στον Tériade στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών της Θεσσαλονίκης και, τέλος, την ομαδική Εικαστικές τέχνες και αντίσταση στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων.
Και, για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε, εάν κανείς αναρωτιόταν σήμερα, μια ακόμη περίοδο κοινωνικής έντασης, αν και διαφορετικού χαρακτήρα, «ποια είναι τα αντίστοιχα σημαντικά έργα της δικής μας εποχής; Υπάρχουν; Αναμένονται;» τι θα απαντούσαμε άραγε; Να ένα ζήτημα προς σκέψη.
Νίκος Δασκαλοθανάσης
*sneak preview – τεύχος #4
ΤΕΥΧΟΣ #4 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015
Το περιοδικό Ιστορία της τέχνης –το μοναδικό στη χώρα μας περιοδικό ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσανατολισμού με εξειδίκευση στο πεδίο της ιστορίας και της θεωρίας της τέχνης από την Αναγέννηση έως τις μέρες μας– έφτασε στο τέταρτο τεύχος του (Καλοκαίρι 2015). Η έως τώρα πορεία του ενισχύει τη βεβαιότητά μας ότι το κοινό που ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα για την τέχνη και την ιστορία της στην Ελλάδα και τον κόσμο αυξάνεται εντυπωσιακά και στη χώρα μας. Στο ίδιο συμπέρασμα μας οδηγεί και η επισκεψιμότητα των δικτυακών τόπων όπου το περιοδικό έχει ηλεκτρονική παρουσία.
Στο τεύχος #4 (Καλοκαίρι 2015) περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ένα κείμενο για τον έλληνα ποιητή και τεχνοκρίτη διεθνούς φήμης Νικόλαο Κάλας, μια κριτική αποτίμηση του έργου της πρωτοπόρου αμερικανίδας ιστορικού τέχνης Linda Nochlin, μια εκτενής αναφορά στα σωματεία εικαστικών τεχνών που λειτούργησαν ως πυλώνες της καλλιτεχνικής δραστηριότητας την προπολεμική αλλά και πρώτη μεταπολεμική περίοδο, μια κριτική παρουσίαση της επίδρασης της μινωικής και μυκηναϊκής τέχνης στο ελάχιστα έως τώρα μελετημένο έργο του αρχιτέκτονα Νικόλαου Ζουμπουλίδη, ένα κείμενο για την Guernica του Πικάσο γραμμένο από τον κορυφαίο βρετανό ιστορικό τέχνης T. J. Clark, μια εκτενής βιβλιοκρισία του ομότιμου γερμανού καθηγητή ιστορίας της τέχνης Otto Karl Werckmeister για τη νέα γερμανική έκδοση του δοκιμίου του Walter Benjamin «Το έργο τέχνης την εποχή της δυνατότητας της τεχνικής του αναπαραγωγής», μια ενδελεχής εξέταση του αγιογραφικού έργου του Θεόφιλου σε σχέση με τη δημοσίευση έξι εικόνων στον κατάλογο της έκθεσης του Τελλογλείου «Τιμή στον Tériade», μια Αναφορά του αστυνομικού επιθεωρητή για τη δραστηριότητα του Πικάσο στο Παρίσι (1901), το κείμενο του αμερικανού καλλιτέχνη Barnett Newman για την έννοια του «Υψηλού» (1948), το περίφημο, αν και μάλλον άγνωστο, Άσμα του Giotto για την πενία, μια κριτική επισκόπηση των εκδόσεων και των μεταφράσεων των Βίων του Vasari και, φυσικά, βιβλιογραφικές πληροφορίες, κριτική παρουσίαση σημαντικών εκθέσεων και βιβλιοκριτική.
[*ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #4]
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ #4
Περιοδικό
Ιστορία της Τέχνης
CORPUS
Ειρήνη Μαρινάκη, διδάκτωρ, Τhe London Consortium
«Ο Νικόλαος Κάλας και το σκάκι: η τέχνη ως παιχνίδι, το παιχνίδι ως τέχνη»
Λουίζα Αυγήτα, διδάκτωρ, City University London
«Διεκδικώντας την ιστορία. Η φεμινιστική οπτική της Linda Nochlin»
Σπύρος Μοσχονάς, διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
«Τα καλλιτεχνικά σωματεία στην Ελλάδα: 1930-1955»
Θανάσης Θ. Σωτηρίου, μεταπτυχιακό δίπλωμα ιστορίας της τέχνης, ΕΚΠΑ – Βασιλική Πλιάτσικα, διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
«H επίδραση της μινωικής και μυκηναϊκής τέχνης στο έργο του αρχιτέκτονα Νικόλαου Ζουμπουλίδη»
ΞΕΝΙΑ
[Εδώ φιλοξενούνται κείμενα ιστορικών τέχνης που δραστηριοποιούνται εκτός Ελλάδας και έχουν κατά κανόνα γραφτεί σε ξένη γλώσσα. Τα κείμενα αυτά είτε είναι γραμμένα ειδικά για το περιοδικό είτε έχουν δημοσιευθεί την τελευταία πενταετία και αποτελούν ευγενική παραχώρηση του συγγραφέα τους. Τα κείμενα επιλέγονται και μεταφράζονται με ευθύνη της Σύνταξης.]
T. J. Clark, ομότιμος καθηγητής, University of California, Berkeley
«Η Guernica του Picasso»
Mετάφραση από τα αγγλικά: Άννυ Μάλαμα
OPINIO
Otto Karl Werckmeister, ομότιμος καθηγητής, Northwestern University, Evanston, IL
«Όχι άλλο Benjamin! Η νέα έκδοση του δοκιμίου του Walter Benjamin: «Το έργο τέχνης την εποχή της δυνατότητας της τεχνικής του αναπαραγωγής»»
Mετάφραση από τα αγγλικά: Τιτίνα Κορνέζου
DATA
Μαρία Γ. Μόσχου, διδάκτωρ, ΕΚΠΑ
«Το αγιογραφικό έργο του Θεόφιλου και η δημοσίευση έξι εικόνων στον κατάλογο της έκθεσης του Τελλογλείου «Τιμή στον Tériade»»
ΠΗΓΕΣ / ΤΕΚΜΗΡΙΑ [Σε αυτό το τμήμα του περιοδικού δημοσιεύονται γραπτά τεκμήρια, εκδομένα ή ανέκδοτα, που υπέχουν θέση πρωτότυπης πηγής για την ιστορία της τέχνης. Εδώ θα περιλαμβάνεται λοιπόν ενδεικτικά «από τη μια, ένα παλαιότερο σώμα κειμένων περί τέχνης όπως τεχνικές οδηγίες για καλλιτέχνες, εγχειρίδια και οδηγούς για ειδήμονες, βιογραφίες καλλιτεχνών και κείμενα θεωρίας της τέχνης πριν από τη συγκρότηση μιας επιστημονικής ιστορίας της τέχνης [Kunstwissenschaft] και, από την άλλη, νεότερα περί τέχνης γραπτά, στο μέτρο που δεν διεκδικούν επιστημονικο-ακαδημαϊκό καθεστώς» [1] . Τα δημοσιευμένα τεκμήρια –όταν είναι ξενόγλωσσα– παρουσιάζονται σε ελληνική απόδοση ενώ τα αδημοσίευτα μεταγράφονται ή/και μεταφράζονται. Η δημοσίευση ή/και η μετάφραση των τεκμηρίων πραγματοποιείται με την ευθύνη της Σύνταξης, συνοδεύεται από σύντομη εισαγωγή και, όταν κρίνεται απαραίτητο, από πραγματολογικές παρατηρήσεις. Ο στόχος της δημοσίευσης των πηγών και των τεκμηρίων είναι διττός: από τη μια συλλέγεται ένα σώμα κειμένων χρήσιμων για την έρευνα ή τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης και από την άλλη δίνεται ένα έναυσμα για την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος γύρω από ζητήματα που τις περισσότερες φορές, τουλάχιστον στη χώρα μας, δεν έχουν επαρκώς συζητηθεί.]
- E. H. Gombrich, “Kunstliteratur” στο Atlantisbuch der Kunst: eine Enzyklopädie der bildendenKünste, Ζυρίχη, Atlantis Verlag, 1952, σσ. 665-679, αγγλ. μτφρ. Max Marmor, “The literature of art”, Art Documentation, 11, (1), Άνοιξη 1992, σσ. 3-8, το παράθεμα σ.3.
Αναφορά του αστυνομικού επιθεωρητή για τη δραστηριότητα του Picasso στο Παρίσι (1901) Επιμέλεια-μετάφραση από τα γαλλικά: Νίκος Δασκαλοθανάσης
Barnett Newman, Το Υψηλό συμβαίνει τώρα (1948)
Μετάφραση από τα αγγλικά: Νάσια Τσάτσου, πτυχίο θεωρίας και ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ
Άσμα του Giotto, ζωγράφου εκ Φλωρεντίας
Μετάφραση από τα ιταλικά: Βασιλική Δανιήλ, μεταπτυχιακό δίπλωμα ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
[Σε αυτό το τμήμα του περιοδικού παρουσιάζονται, με ευθύνη της Σύνταξης, πληροφορίες οι οποίες οροθετούν από βιβλιογραφική άποψη συγκεκριμένα ερευνητικά ζητήματα που αφορούν την ιστορία και τη θεωρία της τέχνης. Τα διάσπαρτα βιβλιογραφικά δεδομένα που συγκεντρώνονται εδώ και τα σύντομα συνοδευτικά σχόλια δεν στοχεύουν στη διεξοδική καταγραφή και αξιολόγηση των βιβλιογραφικών πληροφοριών αλλά στον λειτουργικό προσανατολισμό του χρήστη τους.]
Παναγιώτης Κ. Ιωάννου
Οι Vite του Vasari: εκδόσεις, μεταφράσεις και μελέτες
Νίκος Δασκαλοθανάσης
Βιβλιογραφία για τις περί τέχνης πηγές της αρχαιότητας
ΒΙΒΛΙΑ
Ιάνθη Ασημακοπούλου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, ΕΚΠΑ
Α. Richard Turner, Η Αναγέννηση στη Φλωρεντία: Η γένεση μιας νέας τέχνης, Η Ιταλική Αναγέννηση: Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Ζωγραφική
Αλέξανδρος Διαμαντής, μεταπτυχιακό δίπλωμα ιστορίας της τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Κωνσταντίνος Βασιλείου (επιμέλεια), Τέχνη και Δημιουργικότητα. Μια ανθολογία
Κώστας Τσιαμπάος, λέκτορας, ΕΜΠ
Josep-Maria Montaner, Ιστορία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής: κινήματα, ιδέες και δημιουργοί στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Νίκος Αξαρλής, BA στις Καλές Τέχνες, Nottingham University
MALEVICH: REVOLUTIONARY OF RUSSIAN ART
Tate Modern, Λονδίνο
16 Ιουλίου – 26 Οκτωβρίου 2014
Στρατής Πανταζής, διδάκτωρ, The University of Manchester
MICHELANGELO PISTOLETTO
Φεστιβάλ Αισχυλείων, Παλαιό Ελαιουργείο, Eλευσίνα
30 Αυγούστου – 5 Οκτωβρίου 2014
Άνη Κοντογιώργη, διδάκτωρ, ΑΠΘ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΡΑΛΛΗΣ. ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ
Μουσείο Μπενάκη, Κτηριακό συγκρότημα Κεραμεικού-Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης
17 Δεκεμβρίου 2014 – 22 Φεβρουαρίου 2015
Πόπη Σφακιανάκη, υποψήφια διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Κρήτης
ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ TÉRIADE
Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών
14 Νοεμβρίου 2014 – 18 Μαρτίου 2015
Αλέξανδρος Τενεκετζής, διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Κρήτης
ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας,
29 Οκτωβρίου – 30 Νοεμβρίου 2014
© κειμένων: εκδόσεις futura / οι συγγραφείς Με εξαίρεση τη χρήση αποσπασμάτων υπό την προϋπόθεση της ρητής αναφοράς της πηγής, δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση/αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος του περιοδικού χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη.
[*Corpus & Data; abstracts #4]
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ #4
Περιοδικό
Ιστορία της Τέχνης
Corpus
Ειρήνη Μαρινάκη
Ο Νικόλαος Κάλας και το σκάκι: η τέχνη ως παιχνίδι, το παιχνίδι ως τέχνη
Ο Νικόλαος Κάλας (1907-1988) αναφέρεται συχνά στα κείμενα του στην σπουδαιότητα των παιχνιδιών ως πολιτιστικά φαινόμενα. Το άρθρο εστιάζει στις ιδέες του Κάλας για τα παιχνίδια και την σχέση τους με την υπερρεαλιστική σκέψη και την σύγχρονη τέχνη της εποχής του. Παρουσιάζει την έκθεση-αφιέρωμα στο σκάκι , The Imagery of Chess (1944-45), που οργανώθηκε από τους Marcel Duchamp, Max Ernst και Julien Levy στην Νέα Υόρκη και την συμμετοχή του Κάλας σε αυτήν. Η «υπερρεαλιστική σκακιέρα» από καθρέφτη και κρασί, που εξέθεσε σε συνεργασία με τον André Breton καθώς και οι αφορισμοί τους Profanation, Α Game of Chess που την συνόδευαν, σχολιάζονται εκτενώς σε σχέση με πρώιμα και μεταγενέστερα κείμενα του Κάλας για το παιχνίδι.
Η Ειρήνη Μαρινάκη είναι διδάκτωρ του Τhe London Consortium (University of London). H διδακτορική της διατριβή με τίτλο Nicolas Calas: Critic and Curator (2012) είχε ως αντικείμενο τα κριτικά κείμενα, την επιμέλεια εκθέσεων και τις διαλέξεις του Νικόλαου Κάλας, την περίοδο της παραμονής του στην Αμερική. Αυτή την περίοδο ετοιμάζει ένα βιβλίο με το ίδιο θέμα (υπό έκδοση στα αγγλικά το 2016) και, ταυτοχρόνως, μελετά τα ανέκδοτα κείμενα του Νικόλαου Κάλας για τον Hieronymus Bosch. [marinakiirinaki@gmail.com]
Λουίζα Αυγήτα
Διεκδικώντας την ιστορία. Η φεμινιστική οπτική της Linda Nochlin
Σε αυτό το κείμενο γίνεται μια κριτική ανάλυση της φεμινιστικής προσέγγισης στην ιστορία της τέχνης, όπως αυτή διαμορφώνεται στο συγγραφικό έργο της Linda Nochlin. Το κείμενο εστιάζει στις μεταβολές του λόγου και της μεθοδολογίας της που αντανακλώνται στην πραγμάτευση της έννοιας της αλήθειας. Οι μεταβολές αυτές διερευνώνται μέσα στο πλαίσιο της μετάβασης από τη μαχητική φεμινιστική ιστορίας της τέχνης της δεκαετίας 1970, που εκφράζεται σε κείμενά της όπως το εμβληματικό «Γιατί δεν υπήρξαν σπουδαίες γυναίκες καλλιτέχνες;» (1971), στον μεταμοντέρνο εκλεκτικισμό των δεκαετιών 1980 και 1990.
Η Λουίζα Αυγήτα είναι ιστορικός, κριτικός και θεωρητικός τέχνης και διδάκτορας του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε ζητήματα σύγχρονης τέχνης που σχετίζονται με τον σύγχρονο επιμελητικό λόγο και τις πολιτιστικές πολιτικές, την τέχνη των Βαλκανικών χωρών και της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και τον προσδιορισμό της καλλιτεχνικής εργασίας. Είναι πανεπιστημιακή υπότροφος του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων. [lavgita@gmail.com]
Σπύρος Μοσχονάς
Τα καλλιτεχνικά σωματεία ως πυλώνες της καλλιτεχνικής δραστηριότητας (1930-1955)
Στο άρθρο παρουσιάζεται περιληπτικά το φαινόμενο της οργάνωσης των Ελλήνων καλλιτεχνών σε επαγγελματικά σωματεία και ομάδες κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και κατά τους πρώτους μεταπολεμικούς χρόνους, προκειμένου να φωτιστεί ο καταλυτικός ρόλος των συλλογικών ενώσεων στα εικαστικά ζητήματα. Τα σωματεία του Μεσοπολέμου –εκτός της πλούσιας εκθεσιακής δράσης τους, μέσω της οποίας ανέδειξαν πλήθος νέων δημιουργών– ανέπτυξαν έντονη συνδικαλιστική δραστηριότητα, ενώ στα μεταπολεμικά χρόνια, συνέβαλαν στην αναβίωση της αγοράς και στην καθιέρωση νεωτερικών τάσεων, προτού η σχετική ομαλοποίηση της καλλιτεχνικής και κοινωνικής ζωής και η άνθηση των αιθουσών τέχνης τα οδηγήσει σε εξαφάνιση.
Ο Σπύρος Μοσχονάς είναι διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης του ΕΚΠΑ. Η διδακτορική του διατριβή έχει τίτλο «Καλλιτεχνικά σωματεία και ομάδες τέχνης στην Ελλάδα κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα: η σημασία και η προσφορά τους» (Αθήνα 2010). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στη νεοελληνική τέχνη και ειδικότερα στη μνημειακή εκκλησιαστική ζωγραφική, στη θεματική της θαλασσογραφίας, σε ζητήματα τέχνης και αγοράς και στις σχέσεις Κράτους-εικαστικών καλλιτεχνών. [spmosch@hotmail.com]
Θανάσης Θ. Σωτηρίου – Βασιλική Πλιάτσικα
H επίδραση της μινωικής και μυκηναϊκής τέχνης στο έργο του αρχιτέκτονα Νικόλαου Ζουμπουλίδη
Ο αρχιτέκτονας Νικόλαος Ζουμπουλίδης (Σινασός Καππαδοκίας 1888-Αθήνα 1969), σχεδιάζοντας ή συμβάλλοντας καθοριστικά στο σχεδιασμό ενός μεγάλου αριθμού τραπεζικών κτιρίων ανά την επικράτεια, υπήρξε ένας σημαντικός συνδιαμορφωτής της εικόνας της δημόσιας μεσοπολεμικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Σε ένα τμήμα αυτής της παραγωγής του, αλλά και σε κτίρια ιδιωτικής χρήσης που σχεδίασε, ο Ζουμπουλίδης χρησιμοποίησε μορφολογικά και διακοσμητικά δάνεια από τη μινωική και μυκηναϊκή αρχαιότητα και τις σύγχρονές του αρχαιολογικές αποκαταστάσεις. Στο άρθρο εντοπίζονται και αναλύονται αυτά τα στοιχεία του έργου του, επισημαίνονται τα πρότυπά του και ερμηνεύεται η συγκεκριμένη τάση του, στο ευρύτερο πλαίσιο της πρόσληψης της μινωικής και μυκηναϊκής αρχαιότητας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα.
Ο Θανάσης Σωτηρίου είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ιστορίας της τέχνης του ΕΚΠΑ και εργάζεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν την πρόσληψη της μινωικής και μυκηναϊκής αρχαιότητας στο πεδίο της εικαστικών τεχνών και της αρχιτεκτονικής στον 20ό αιώνα. [athsotiriou@yahoo.gr]
Η Βασιλική Πλιάτσικα είναι διδάκτωρ του ΕΚΠΑ και εργάζεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ασχολείται, μεταξύ άλλων, με την πρόσληψη της ελληνικής αρχαιότητας στις εφαρμοσμένες τέχνες τον 20ό αιώνα. [vassilikipliatsika@gmail.com]
Data
Μαρία Μόσχου
Το αγιογραφικό έργο του Θεόφιλου και η δημοσίευση έξι εικόνων στον Κατάλογο της έκθεσης του Τελλογλείου «Τιμή στον Tériade / Hommage à Tériade»
Στο κείμενο παρουσιάζoνται στοιχεία για το αγιογραφικό έργο του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ και ασκείται κριτική στη δημοσίευση έξι φορητών εικόνων στον Κατάλογο της έκθεσης του Τελλογλείου «Τιμή στον Tériade / Hommage à Tériade» (Θεσσαλονίκη 14.11.2014-19.4.2015). Αμφισβητείται η κρατούσα αντίληψη ότι η αγιογραφική παραγωγή του ζωγράφου είναι εξαιρετικά περιορισμένη και εξετάζονται οι εικόνες της έκθεσης, οι οποίες παρουσιάζονται ως σώμα σπάνιων πρώιμων έργων του Θεόφιλου, λαμβάνοντας υπόψη χρονολογικά στοιχεία και υφολογικά χαρακτηριστικά με σημείο αναφοράς αγιογραφικά του έργα. Η κριτική περιλαμβάνει τον έλεγχο των πληροφοριών που παρουσιάζονται στο ιστορικό προέλευσης και στα λήμματα των εικόνων της δημοσίευσης, καθώς και στην παρουσίαση των έργων στην έκθεση, θέτοντας υπό ισχυρή αμφισβήτηση ότι αποτελούν στο σύνολό τους έργα του Θεόφιλου.
Η Μαρία Γ. Μόσχου είναι διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΚΠΑ). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ιστορία και την κριτική της τέχνης του 20ού αιώνα με έμφαση στην υποδοχή της λαϊκής τέχνης καθώς και στην έντυπη λαϊκή εικονογραφία. [moschoumaria@yahoo.com]
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ 